12.06.2013

Ακατάσχετο στην πρώτη κατοικία για αξίες μέχρι 180.000 ευρώ – Σχέδιο "Ξεφορτωθείτε το ακίνητό σας"

Το σχέδιο για τους πλειστηριασμούς

Να κλείσει το θέμα των πλειστηριασμών με νομοθετική ρύθμιση έως το τέλος του έτους, οπότε λήγει το καθεστώς προστασίας, ανεξάρτητα από το εάν έχει υπάρξει συμφωνία με την τρόικα, προτίθεται η κυβέρνηση.
Σύμφωνα με όλες τις συγκλίνουσες πληροφορίες τα υπουργεία Ανάπτυξης και Οικονομικών θα καταθέσουν ρύθμιση μέχρι το τέλος του χρόνου η οποία θα προβλέπει ακατάσχετο για την πρώτη κατοικία για ακίνητα αντικειμενικής αξίας έως και 180.000 ευρώ, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, με εξαίρεση όσων έχουν καταθέσεις ή έξτρα εισοδήματα. Βάσει των ίδιων πληροφοριών η Κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να υπάρξει και τριετής προστασία, η οποία ωστόσο θα επανεξετάζεται σε ετήσια βάση.
Το ακατάσχετο των 180.000 ευρώ φέρεται να έχει λάβει και την έγκριση της Ελληνικής ¨Ένωσης Τραπεζών , η οποία έχει εξαρχής διαφοροποιηθεί από την θέση της τρόικα για πλήρη απελευθέρωση των πλειστηριασμών ακινήτων. Η ΕΕΤ έχει δημοσίως δηλώσει πως οι τράπεζες δεν θέλουν να ξαναμαζέψουν ακίνητα υπερήμερων δανειοληπτών, όπως μάζευαν στο παρελθόν τα αυτοκίνητα των οποίων οι δόσεις δεν πληρώνονταν.
Πιο «συντηρητική» στάση φαίνεται να κρατά η Τράπεζα της Ελλάδος , η οποία δεν έχει τοποθετηθεί επίσημα ανοικτά επί του θέματος και της διαδικασίας, καθώς ως εποπτική Αρχή επιθυμεί τα δάνεια να εξυπηρετούνται ή να ρυθμίζονται εγκαίρως και να μην διαιωνίζεται μια κουλτούρα μη πληρωμής που ενδεχομένως να δημιουργήσει πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες στις τράπεζες.
Σύμφωνα με την τρόικα η ισχύουσα στην Ελλάδα νομοθεσία επί του θέματος είναι προβληματική, αφού επί της ουσίας επιτρέπει την ανάπτυξη στρατηγικών μη αποπληρωμής των δανείων από πολίτες που έχουν οικονομική επιφάνεια, ενώ εκ παραλλήλου δυσχεραίνει τη δράση του τραπεζικού τομέα και γενικότερα την επαρκή χρηματοδότηση των οικονομικών δραστηριοτήτων.
Στην Κομισιόν φέρονται ενοχλημένοι από τις πληροφορίες που κυκλοφορούν στην Αθήνα σχετικά με τη σκληρή τους στάση στις διαπραγματεύσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι ο νο 2 – μετά τον Ματίας Μορς – της αντιπροσωπείας της Κομισιόν στην τρόικα Γκαμπριέλε Τζούντιτσε μίλησε χθες για «ψευδείς ειδήσεις». Όπως είπε, μιλώντας στο συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου, η τρόικα αντιλαμβάνεται ότι η κυβέρνηση θα άρει την απαγόρευση των πλειστηριασμών, αφού πρώτα λάβει υπόψη την προστασία των πιο ευάλωτων δανειοληπτών.

Κόκκινα δάνεια

Πολύ κοντά σε συμφωνία βρίσκονται τράπεζες και κυβέρνηση, πάνω σε ένα σχέδιο, το οποίο στην ουσία θα αποτελέσει τη βασική λύση, εν όψη του ξεπαγώματος των πλειστηριασμών, από την 1η Ιανουαρίου, και για όσους δεν θα εντάσσονται στο όποιο πλαίσιο προστασίας αποφασιστεί.
Πρόκειται στην ουσία για μοντέλο, που έχει εφαρμοστεί και σε άλλες μνημονιακές χώρες, και περιλαμβάνει τη διαδικασία του sale and lease back, η οποία ήδη εφαρμόζεται στα επιχειρηματικά ακίνητα. Οι εμπνευστές του το ονομάζουν "Ξεφορτωθείτε το ακίνητό σας". Πώς ακριβώς θα λειτουργήσει στην περίπτωση των φυσικών προσώπων ;
Έστω ότι υπάρχει ιδιοκτήτης ακινήτου, που το έχει αγοράσει με στεγαστικό δάνειο και το οποίο αδυνατεί να αποπληρώσει. Μεταβιβάζει το ακίνητο στο πιστωτικό ίδρυμα, αλλά συνεχίζει να διαμένει σε αυτό, ως ενοικιαστής... πληρώνοντας, δηλαδή, ενοίκιο στην τράπεζα.
Έτσι, καταβάλλει μίσθωμα για την απαιτούμενη περίοδο - έως ότου, δηλαδή, να αποπληρωθεί η οφειλή -, κατά την οποία η κυριότητα του σπιτιού περνάει στην τράπεζα. Ο δανειολήπτης αποκτά πάλι την κατοικία, μόλις αποπληρώσει το δάνειο, στο τέλος της σχετικής περιόδου.
Η λύση αυτή συνοδεύεται και από το κούρεμα των δανείων, που ήδη εφαρμόζεται από πολλές τράπεζες, μέσω είτε της επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής, είτε  της μείωσης του επιτοκίου. Και οι δύο διαδικασίες δεν είναι οριζόντιες. "Δεν πρόκειται να εφαρμοστούν οι ίδιοι όροι για όλους", δηλώνει τραπεζικό στέλεχος, προσθέτοντας πως θα υπάρχουν διαφορετικά κριτήρια και προϋποθέσεις ανά τράπεζα και ανά ομάδα δανειοληπτών.

Απαραίτητη προϋπόθεση για να λειτουργήσει αυτό το σχέδιο είναι η συμφωνία με την κυβέρνηση για ένα θέμα κομβικής σημασίας : το φόρο μεταβίβασης ακινήτων. Η δραστική μείωσή του, που αναμένεται να περιληφθεί στο νομοσχέδιο για τα ακίνητα, στα επίπεδα κάτω του 5%. "Υπό τους σημερινούς συντελεστές, δεν υπάρχει δυνατότητα να εφαρμοστεί το συγκεκριμένο σχέδιο, αφού θα πρέπει να καταβληθεί δύο φορές - στην πρώτη μεταβίβαση και στην επαναγορά - φόρος 10%", σημειώνει το ίδιο στέλεχος, προσθέτοντας με νόημα ότι η φορολογική επιβάρυνση έχει απαξιώσει σημαντικά τα ακίνητα και περισσότερο από όσο θα έπρεπε να είχαν διορθωθεί οι τιμές τους.