Δάνεια σε Ελβετικό: Στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου το ζήτημα του ελέγχου καταχρηστικότητας (ΑΠ 884/2018)

Την παραπομπή στην Πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου ορισμένων κρίσιμων ζητημάτων σε σχέση με τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο αποφάσισε το Α1 Πολιτικό Τμήμα του Αρείου Πάγου (ΑΠ 884/2018).Η απόφαση εκδόθηκε έπειτα από αίτηση αναίρεσης που ασκήθηκε κατά τελεσίδικης απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, με την οποία, απερρίφθη, ως μη νόμιμη, αγωγή με την οποία είχε ζητηθεί να αναγνωρισθεί: α) ότι είναι άκυρος, ως καταχρηστικός, ο όρος καταρτισθείσης δανειακής συμβάσεως σε ξένο νόμισμα (ελβετικό φράγκο) με ρήτρα αποπληρωμής είτε στο ξένο νόμισμα είτε σε ευρώ, με βάση την ισοτιμία αυτού (ευρώ) προς το ξένο νόμισμα κατά τον χρόνο πληρωμής, β) να αναγνωρισθεί, ως μόνη ισχύουσα ρήτρα μετατροπής σε ευρώ του οφειλομένου στο ξένο νόμισμα ποσού, η συναλλαγματική ισοτιμία των δύο νομισμάτων, που ίσχυε κατά τον χρόνο εκταμιεύσεως του δανεισθέντος ποσού και γ) να αναγνωρισθεί η ανυπαρξία της οφειλής, καθώς και ότι η τελευταία ουδεμία απαίτηση διατηρείται από την εν λόγω δανειακή σύμβαση.

Με την απόφασή του το Πολυμελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης είχε κρίνει το υπό στοιχείο Α’ αίτημα της αγωγής, με το οποίο προβάλλεται η ακυρότητα του συμβατικού όρου της επίδικης σύμβασης, αποκλειστικά λόγω αντίθεσής του στις διατάξεις των άρθρ. 2 παρ. 1, 6 και 7 ν. 2251/1994 και 281 ΑΚ, πρέπει να απορριφθεί ως μη νόμιμο, καθώς «εντάσσεται στους δηλωτικούς όρους (naturalia negotii) της επίδικης σύμβασης, αφού επαναλαμβάνει τη διάταξη του άρθρ. 291 ΑΚ, χωρίς να εισάγει απόκλιση από αυτήν και χωρίς να τη συμπληρώνει με επιπλέον ρυθμίσεις, ώστε δεν αποτελεί αυτός αντικείμενο δικαστικού ελέγχου σύμφωνα και με ρητή επιταγή της Οδηγίας 93/13, κατά την οποία αποκλείονται από το πεδίο εφαρμογής της οι συμβατικές ρήτρες, που απηχούν τις ενδοτικού δικαίου διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας χωρίς να τροποποιούν το περιεχόμενό τους ή το πεδίο εφαρμογής τους. Σε κάθε δε περίπτωση, τούτος δεν φέρει καταχρηστικό χαρακτήρα, ούτε πάσχει από αοριστία κατά το περιεχόμενό του, ενόψει του ότι ο προσδιορισμός της παροχής (μηνιαίας δόσης ή συνολικού ανεξόφλητου κεφαλαίου), σ’ αυτήν την περίπτωση δεν καθίσταται αόριστος, αλλά προσδιορίζεται επαρκώς και η ακριβής καταγραφή του είναι θέμα απλού μαθηματικού υπολογισμού, δοθέντος ότι η τιμή πώλησης συναλλάγματος αποτελεί διαγνωστό αντικειμενικό μέτρο, αφού ισχύει για το σύνολο των συναλλασσομένων, και καθορίζεται από τη διατραπεζική αγορά, διαμορφούμενη ημερησίως από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία εκδίδει δημόσιο δελτίο αναφοράς των ισοτιμιών για κάθε νόμισμα. Με βάση τα ανωτέρω και εφόσον και τα υπό στοιχείο Β’ και Γ’ αιτήματα, έχουν ως αναγκαίο προαπαιτούμενο την ακυρότητα του αναφερόμενου ανωτέρω όρου και στηρίζονται σε αυτήν, η οποία όμως κρίθηκε μη νόμιμη, πρέπει να απορριφθούν για τον ίδιο λόγο και τα αιτήματα αυτά, απορριπτομένης έτσι της αγωγής στο σύνολό της». Όπως αναφέρεται στην απόφαση του Αρείου Πάγου, με τον πρώτο λόγο και το δεύτερο λόγο της αιτήσεως αναίρεσης, κατά το μέρος του προβάλλεται η αιτίαση, ότι το Πολυμελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, με το να δεχθεί ότι ο ανωτέρω όρος της υπό το προαναφερόμενο περιεχόμενο δανειακής συμβάσεως είναι δηλωτικός όρος αυτής, υπό την ανωτέρω έννοια και επομένως εκφεύγει του ελέγχου καταχρηστικότητας, εσφαλμένα ερμήνευσε και δεν εφάρμοσε τις προαναφερόμενες διατάξεις ουσιαστικού δικαίου του ν.2251/1994 και εσφαλμένα εφάρμοσε τη μη μεταφερθείσα στο εθνικό δίκαιο διάταξη του άρθρου 1 παρ.2 της Οδηγίας 93/13 της Ε.Ε..

«Ενόψει τούτων το Τμήμα τούτο κρίνει, ομόφωνα ότι δημιουργείται ζήτημα γενικοτέρου ενδιαφέροντος και είναι αναγκαίο να παραπεμφθούν στην Πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου ο πρώτος λόγος και ο δεύτερος λόγος κατά το οικείο μέρος του με τους οποίους αποδίδεται στην αναιρεσιβαλλομένη η πλημμέλεια από τον αρ.1 του άρθρου 559 ΚΠολΔ, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 563 παρ. 2 περ. β’ ΚΠολΔ και 23 παρ. 1 και 2 εδ. γ’ περ. β’ του κυρωθέντος με το Ν. 1756/1988 "Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών", επιφυλάσσεται δε για την έρευνα των λοιπών αναιρετικών αιτιάσεων», καταλήγει η απόφαση.

.                       H απόφαση: Αριθμός 884/2018

                 ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥΑ1’

                            ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

 Παραπέμπει στην Πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου τους πρώτο και τον δεύτερο (κατά το οικείο μέρος του) από το άρθρο 559 αριθ. 1 ΚΠολΔ, λόγους της από 3 Φεβρουαρίου 2017 αιτήσεως της Ξ. Α. του Ι. για αναίρεση της 8713/2016 αποφάσεως του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης.