Έντονη κινητικότητα
καταγράφεται γύρω από τις εταιρίες διαχείρισης ληξιπρόθεσμων δανείων.
Το
«παράλληλο» τραπεζικό σύστημα
Ήδη 17 εταιρείες έχουν πάρει άδεια
από την Τράπεζα της Ελλάδος,
διεκδικώντας τα χαρτοφυλάκια των προβληματικών
δανείων που πωλούν οι τράπεζες για να εξυγιάνουν τους
ισολογισμούς τους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς ο αριθμός αυτός
αναμένεται να περιοριστεί σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση, το πλήθος των εταιρειών είναι ενδεικτικό του ενδιαφέροντος που υπάρχει διεθνώς
για τον συγκεκριμένο χώρο και τον όγκο των εργασιών που αναμένεται να
πραγματοποιήσει τα επόμενα χρόνια. Το πόσες εταιρείες θα μείνουν τελικά, θα
εξαρτηθεί από το ύψος των δανείων που η κάθε μια θα αποκτήσει. Έτσι εκτιμάται
ότι στην πορεία θα υπάρξουν συμπράξεις, συγχωνεύσεις και αποχωρήσεις, ώστε να
δημιουργηθούν βιώσιμα και αποδοτικά σχήματα.
Τραπεζικά στελέχη χαρακτηρίζουν τις εταιρείες διαχείρισης το πιο «ζωντανό» κομμάτι στον χρηματοπιστωτικό
κλάδο. Οι σχεδιαζόμενες μεταφορές «κόκκινων»
δανείων εκτός των τραπεζών, τόσο με πώληση χαρτοφυλακίων όσο και με παραχώρηση μόνο της διαχείρισής
τους από τις εξειδικευμένες εταιρείες ώστε οι τράπεζες να επικεντρωθούν στις
κλασικές τραπεζικές εργασίες της προσέλκυσης καταθέσεων και της χορήγησης
δανείων, θα ενισχύσει περαιτέρω τη συγκεκριμένη, νεοσύστατη αγορά.
Αυτό άλλωστε δείχνει και η διεθνής εμπειρία σε χώρες που έχουν
προηγηθεί στην διαχείριση προβληματικών δανείων, όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Είναι ενδεικτικό ότι η Ισπανία που
βαρύνονταν με τεράστιο όγκο κόκκινων δανείων ύψους 200 δισ. ευρώ το 2013, μέσα σε έξι χρόνια
πέτυχε να τα μειώσει κατά 55% με τη συνδρομή των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών εταιρειών διαχείρισης. Μάλιστα, η
κινητικότητα στην αγορά ήταν τέτοια που στην πορεία υπήρξαν συγχωνεύσεις που
δημιούργησαν ακόμη μεγαλύτερα σχήματα. Η ισπανική αγορά είχε εξαρχής τη
«συνδρομή» μιας bad bank που επιτάχυνε τις διαδικασίες, αλλά σύμφωνα με
αναλυτές, υπάρχει ακόμη δρόμος για
τις εταιρείες διαχείρισης και οι
προοπτικές ανάπτυξης είναι ευρείες
για τα επόμενα χρόνια.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα
των προοπτικών και του επενδυτικού ενδιαφέροντος
που εξακολουθεί να υπάρχει για τη διαχείριση
των «κόκκινων» δανείων ακόμα και σε αγορές πολύ πιο ώριμες από την
ελληνική, αποτελούν τόσο η πρόσφατη εξαγορά
από την Blackstone πλειοψηφικού ποσοστού σε χαρτοφυλάκιο real estate δανείων της Santander και η είσοδος της ιταλικής doBank στην ισπανική αγορά, με τη εξαγορά του 85%
της Altamira έναντι 412 εκ. ευρώ.
Στην Ιταλία, μέσω ενός σχεδίου
ανάλογου με αυτό που προωθεί το υπουργείο Οικονομικών για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, μόνο το 2018 έγιναν περίπου 30
μεταβιβάσεις χαρτοφυλακίων, ενώ χαρακτηριστικό της ανάπτυξης της εν λόγω αγοράς
είναι ότι φέτος οι μεταβιβάσεις
εκτός από «κόκκινα» αφορούν και τα
αμφίβολης είσπραξης δάνεια, δημιουργώντας έτσι νέο όγκο εργασιών για τις
εταιρείες διαχείρισης.
«Κόκκινα»
δάνεια 50 δις. ευρώ στις εταιρίες διαχείρισης
Στην Ελλάδα, περί τα 20 δισ. ευρώ
«κόκκινα» δάνεια έχουν «βγει» εκτός τραπεζικών ισολογισμών, ενώ
ακόμη 30 δισ. ευρώ θα ακολουθήσουν την ίδια διαδρομή στο πλαίσιο της υλοποίησης των δεσμεύσεων που έχουν οι τράπεζες
έναντι των ευρωπαϊκών εποπτικών αρχών
με ορίζοντα το 2021. Μάλιστα, μεγάλος όγκος δανείων θα μεταφερθεί εκτός
τραπεζών εντός του τρέχοντος έτους,
μέσα από συναλλαγές που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Επιπλέον τα προγράμματα μείωσης των «κόκκινων» δανείων που
προωθούν Υπουργείο Οικονομικών και Τράπεζα της Ελλάδος «πατούν» πάνω σε εταιρείες διαχείρισης. Και τα δύο
σχέδια δίνουν τη δυνατότητα στις τράπεζες
να μειώσουν άμεσα τα μη εξυπηρετούμενα
δάνεια σε μεγάλη κλίμακα, με την διαχείρισή
τους να περνά στις εξειδικευμένες
εταιρείες, οι οποίες θα κληθούν να εφαρμόσουν
«γενναίες» και αξιόπιστες λύσεις για να αντιμετωπίσουν τον μεγάλο όγκο των
χαρτοφυλακίων.
Xαρακτηριστικό παράδειγμα μετασχηματισμού η
Τράπεζα Πειραιώς, η οποία μεταβίβασε – εκτός απροόπτου - τη μονάδα κόκκινων δανείων (recovery
business unit) της Τράπεζας Πειραιώς όπου απασχολούνται περίπου 1.200 εργαζόμενοι όλων των βαθμίδων, οι
οποίοι με την μεταβίβαση θα βρεθούν να εργάζονται
για λογαριασμό του Σουηδικού funds Intrum.
Ωστόσο, υπάρχουν
προβληματισμόί όσον αφορά τη διάρκεια «ζωής» των εταιρειών διαχείρισης. Σύμφωνα
με την ευρωπαϊκή εμπειρία σε αγορές αντίστοιχες με την ελληνική, οι εταιρείες διαχείρισης έχουν διάρκεια που προσεγγίζει την δεκαετία και είναι τουλάχιστον επτά έτη.
