Τράπεζες: Ετοιμάζονται να βγάλουν στο "σφυρί" 300.000 ακίνητα

 Περί τα 300.000 ακίνητα που έχουν περιέλθει στην κατοχή τραπεζών και εταιρειών διαχείρισης κόκκινων δανείων θεωρούνται πλέον ώριμα να ρευστοποιηθούν σχετικά άμεσα μέσα από την πλατφόρμα eauction.

 

Έτοιμες να πατήσουν το «κουμπί» που θα πυροδοτήσει μαζικά χιλιάδες πλειστηριασμούς ακινήτων είναι πλέον οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων, καθώς τα ακίνητα που έχουν περιέλθει στην κατοχή τους ως υποθήκες, θεωρούνται πλέον ώριμα να ρευστοποιηθούν σχετικά άμεσα μέσα από την πλατφόρμα eauction.

 

Σύμφωνα με ασφαλείς εκτιμήσεις υψηλόβαθμων στελεχών των δύο κλάδων, τα ακίνητα που έχουν περιέλθει στην κατοχή τραπεζών και εταιρειών διαχείρισης κόκκινων δανείων, ανέρχονται περί τα 300.000 σε πολλά από τα οποία έχει ολοκληρωθεί ο νομικός και τεχνικός έλεγχος ανοίγοντας διάπλατα τον δρόμο προκειμένου να οδηγηθούν σε πλειστηριασμό.

 

Οι ίδιες πηγές θέλοντας να αναδείξουν τον βαθμό ωριμότητας των συγκεκριμένων ακινήτων εκτιμούν ότι είναι θέμα χρόνου η διενέργεια 50.000 πλειστηριασμών τον χρόνο. Μάλιστα εξηγούν ότι πρόκειται για νούμερο που κάθε άλλο παρά πρωτόγνωρο μπορεί να χαρακτηριστεί για τα ελληνικά δεδομένα καθώς τόσοι ήταν περίπου οι πλειστηριασμοί ακινήτων που πραγματοποιούνταν κάθε χρόνο πριν από το ξέσπασμα της κρίσης το 2008».

 

Σύμμαχος των τραπεζών και των εταιρειών διαχείρισης κόκκινων δανείων στην προσπάθεια τους να επανεκκινήσεων μαζικά οι πλειστηριασμοί είναι η αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που ολοκληρώθηκε πρόσφατα και διευκολύνει σημαντικά την διαδικασία διενέργειας πλειστηριασμών από τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης.

 

Στο νομοσχέδιο έχει ενσωματωθεί ειδικό άρθρο για τους πλειστηριασμούς, με στόχο την επίσπευση της διενέργειας μέσω της αυτόματης μείωσης της τιμής του ακινήτου που βγαίνει στον πλειστηριασμό, αντί της δικαστικής απόφασης που προβλέπεται σήμερα. Προϋπόθεση είναι να έχουν προηγηθεί δύο άγονοι πλειστηριασμοί κατά τους οποίους δεν έγινε δυνατή η διάθεση του ακινήτου.

 

Το νομοσχέδιο εισάγει επίσης τη δυνατότητα απόκτησης ενός ακινήτου από πολλαπλούς αγοραστές, για την αγορά του οποίου θα μπορεί ο καθένας ενδιαφερόμενος να βάζει μέρος των χρημάτων. Στόχος να διευκολυνθεί η μεταβίβαση ακινήτων μεγάλης αξίας για τα οποία το ενδιαφέρον μπορεί να προέρχεται από πολλούς ενδιαφερόμενους που συμπράττουν για την αγορά του ακινήτου.

 

2.700 πλειστηριασμοί μέχρι τέλος του έτους

Οι πλειστηριασμοί ακινήτων από τράπεζες, εταιρείες διαχείρισης αλλά και άλλους πιστωτές ενεργοποιούνται μετά μια μακρά περίοδο «παγώματος» που διήρκεσε για 15 περίπου μήνες λόγω πανδημίας. Εως και τα τέλη του χρόνου έχουν προγραμματιστεί να γίνουν 2.700 πλειστηριασμοί, αλλά ο κατάλογος θα αυξάνεται τους επόμενους μήνες, καθώς οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης, επισπεύδουν τα αναγκαστικά μέτρα όσων επιχειρήσεων ή νοικοκυριών δεν έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους, κάνοντας χρήση και των μέτρων διευκόλυνσης που έχουν εφαρμόσει οι ίδιες ή το Δημόσιο, όπως το πρόγραμμα «Γέφυρα 1 και 2».

 

Από τους πλειστηριασμούς εξαιρούνται επίσης όσοι είναι πυρόπληκτοι, καθώς και όσα νοικοκυριά θεωρούνται ευάλωτα, δηλαδή έχουν εισόδημα από 7.000 έως 21.000 – ανάλογα και με τα προστατευόμενα μέλη – καθώς και συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία, κινητά και ακίνητα.

 

Πως σώζεται η πρώτη κατοικία

Προκειμένου να αποφύγουν τον πλειστηριασμό τα ευάλωτα νοικοκυριά που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις τράπεζες, θα πρέπει:

 

να το δηλώσουν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα που έχει ενεργοποιήσει από τις αρχές Ιουλίου η Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους και

να συναινέσουν στην απώλεια κυριότητας του ακινήτου τους, που θα περάσει στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων που θα δημιουργηθεί εντός του 2022.

Προϋπόθεση είναι να κάνουν αίτηση στην πλατφόρμα και να πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια βάσει των οποίων θα πιστοποιείται ο χαρακτηρισμός τους ως ευάλωτου έτσι ώστε να λαμβάνουν και το σχετικό πιστοποιητικό.

 

Όσοι συναινέσουν στην παράδοση του ακινήτου τους θα έχουν το δικαίωμα να συνεχίσουν να μένουν σε αυτό καταβάλλοντας ενοίκιο, σε πρώτη φάση στην τράπεζα στην οποία θα συμφωνήσουν να παραδώσουν την πρώτη τους κατοικία και σε δεύτερη φάση στον Φορέα που θα συσταθεί. Σε διαφορετική περίπτωση θα βρεθούν αντιμέτωποι με τον πλειστηριασμό της πρώτης τους κατοικίας, η οποία θα προστατεύεται πλέον μόνο όταν κάποιος είναι ευάλωτος και το δηλώσει.

 

Εφόσον κάνει αίτηση ένταξης στην πλατφόρμα θα έχει δικαίωμα επιδότησης από το κράτος τόσο κατά τη μεταβατική φάση, δηλαδή έως ότου δημιουργηθεί ο Φορέας, όσο και στη συνέχεια, όταν ο Φορέας συσταθεί. Η μηνιαία δόση που θα πληρώνει ο οφειλέτης θα προκύπτει με βάση την εμπορική αξία του ακινήτου. Αντίστοιχα το επίδομα του δημοσίου θα διαμορφώνεται από τα 70 έως τα 210 ευρώ, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του νοικοκυριού και η χορήγησή του θα προϋποθέτει αφενός ότι το συγκεκριμένο νοικοκυριό έχει χαρακτηριστεί ευάλωτο και αφετέρου ότι έχει δεχθεί να παραδώσει το ακίνητό του στον Φορέα.

 

Υπενθυμίζεται ότι για να χαρακτηριστεί κάποιος «ευάλωτος» θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένα κριτήρια.

ΈΡΧΕΤΑΙ «ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ» ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΧΡΕΗ

 

Το 2022 θα τεθεί σε εφαρμογή ο «κρατικός Τειρεσίας» για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων – Ζητούν 50.000 πλειστηριασμούς ετησίως οι εταιρείες διαχείρισης χρεών

Έως τα τέλη του 2022 θα έχει τεθεί σε εφαρμογή ο «κρατικός Τειρεσίας», στον οποίο θα καταγράφονται όλες οι ληξιπρόθεσμες οφειλές που έχουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις προς το Δημόσιο.

Πρόκειται για οφειλές προς την εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία και τους δήμους, οι οποίες θα συγκεντρωθούν σε μία βάση δεδομένων προκειμένου να υπάρχει επαρκής πληροφόρηση για τα ληξιπρόθεσμα χρέη που βαραίνουν τόσο τα φυσικά όσο και τα νομικά πρόσωπα, αντίστοιχη με τη λεγόμενη «μαύρη λίστα» του «Τειρεσία», που περιλαμβάνει τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τις τράπεζες.

 

Καλύτερη αξιολόγηση

Την πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει στη δημιουργία του Γραφείου Πιστοληπτικής Αξιολόγησης (credit bureau), όπως ονομάζεται επισήμως ο «κρατικός Τειρεσίας», εντός του 2022 ανακοίνωσε ο ειδικός γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Φώτης Κουρμούσης, μιλώντας στο πλαίσιο του συνεδρίου NPL Management Group που διοργανώνει το DDC Financial Group και ξεκίνησε χθες στην Αθήνα. Οπως επισήμανε ο κ. Κουρμούσης, «η συγκέντρωση δεδομένων σε ψηφιακή μορφή αποτελεί καθοριστικό βήμα για την καλύτερη αξιολόγηση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων σε ό,τι αφορά την πιστοδοτική τους ικανότητα, ενώ περαιτέρω θα βοηθήσει τόσο τις τράπεζες όσο και τις εταιρείες διαχείρισης στην προσπάθειά τους να ρυθμίσουν αποτελεσματικότερα τις οφειλές από δάνεια».

Οι οφειλές προς την εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία και τους δήμους θα συγκεντρωθούν σε μία βάση δεδομένων.

Ο «κρατικός Τειρεσίας», όπως έχει επικρατήσει να αποκαλείται το Γραφείο Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, θα συγκεντρώνει στοιχεία για τη συναλλακτική συμπεριφορά των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, προκειμένου να διαμορφώσει ένα σύστημα αξιολόγησης (scoring) που θα χρησιμοποιείται από όσους έχουν έννομο συμφέρον, όπως π.χ. οι τράπεζες όταν θέλουν να δώσουν δάνεια ή οι εταιρείες διαχείρισης όταν θέλουν να ρυθμίσουν μια οφειλή. Θα καταγράψει, δηλαδή, τις οφειλές σε καθυστέρηση και όχι το σύνολο των οφειλών που έχει μία επιχείρηση ή ένα νοικοκυριό. Με τον τρόπο αυτό θα αξιολογείται η πιστοληπτική δυνατότητα ενός φυσικού ή νομικού προσώπου και θα κρίνεται π.χ. το κατά πόσον μπορεί να πάρει νέο δάνειο ή να πληρώνει το ύψος της δόσης που έχει συμφωνήσει με μια εταιρεία διαχείρισης στο πλαίσιο της ρύθμισης του δανείου του.

 

Τα μητρώα

Το έργο έχει εγκριθεί ως επιλέξιμο προκειμένου να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Εκτός από τον «κρατικό Τειρεσία», το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει την υλοποίηση άλλων δύο εργαλείων για την καταγραφή του ιδιωτικού χρέους. Πρόκειται για το μητρώο παρακολούθησης ιδιωτικού χρέους και το μητρώο πιστώσεων. Το πρώτο θα καταγράφει όλες τις οφειλές ανά πιστωτή, δηλαδή τις φορολογικές αρχές, τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης, τις τράπεζες, τις εταιρείες διαχείρισης και άλλους πιστωτές, όπως οι προμηθευτές. Το Μητρώο Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους θα λειτουργήσει στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, η οποία θα συλλέγει δεδομένα τόσο από δημόσιους όσο και από ιδιώτες πιστωτές, καθώς και από οποιαδήποτε άλλη αξιόπιστη πηγή, σχετικά με τις υφιστάμενες οφειλές. Το δεύτερο εργαλείο είναι το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων (Cental Credit Registry), που θα λειτουργήσει στην ΤτΕ με τη μορφή ενός πληροφοριακού συστήματος που θα καταγράφει σε λεπτομερή βάση το ιστορικό πληρωμών κάθε μεμονωμένου δανείου που δίνεται στην Ελλάδα.

 

Στα 243 δισ. το ιδιωτικό χρέος

Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, το ύψος του ιδιωτικού χρέους φτάνει τα 243 δισεκατομμύρια ευρώ. Από αυτά τα 108,1 δισεκατομμύρια ευρώ οφείλονται στην εφορία, τα 38 δισεκατομμύρια ευρώ στα ασφαλιστικά ταμεία και 97 δισεκατομμύρια ευρώ σε τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις.

 

Χρειάζονται 50.000 πλειστηριασμοί ετησίως

«Στην επιτάχυνση και τη βελτίωση του συστήματος των πλειστηριασμών αναμένεται να κριθεί η επιτυχία των τιτλοποιήσεων». Αυτό επεσήμανε ο Θεόδωρος Αθανασόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Cepal, ενός εκ των τριών μεγαλύτερων εταιρειών διαχείρισης που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, εκτιμώντας ότι η επιτυχία αυτή συνδέεται και με το κατά πόσο οι πλειστηριασμοί θα φθάσουν σε επίπεδα «κανονικότητας», δηλαδή στους 40.000-50.000 τον χρόνο, όπως ήταν τα αντίστοιχα νούμερα πριν από τη δεκαετή οικονομική κρίση.

 

Μιλώντας στο συνέδριο του DDC Financial Group ο κ. Αθανασόπουλος σημείωσε ότι για πολλά χρόνια πριν δεν είχαμε δραστηριότητα στους πλειστηριασμούς και η πανδημία ανέκοψε την επανεκκίνησή τους. Εκτίμησε δε ότι η αυτόματη μείωση της τιμής του ακινήτου κατά τη ρευστοποίηση, που προβλέπεται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, θα βοηθήσει τους πλειστηριασμούς, επεσήμανε ωστόσο ότι οι επενδυτές πρέπει να έχουν σαφή επενδυτική πολιτική στον τομέα των ακινήτων ώστε να αποφευχθεί η πτώση των τιμών.

 

Από την πλευρά του ΤΧΣ ο διευθυντής Διαχείρισης Κινδύνων Μιχάλης Χαραλαμπίδης σημείωσε ότι «η Ελλάδα είναι η πιο ενεργή χώρα στις τιτλοποιήσεις, δρομολογώντας το 36% των επικείμενων συναλλαγών στην Ευρώπη». Οι προγραμματισμένες τιτλοποιήσεις που θα υλοποιηθούν μέσω του «Ηρακλή» ανέρχονται σε 22,8 δισ. σε σύνολο 63 δισ., υποσκελίζοντας χώρες όπως η Ιρλανδία και η Ιταλία, που δρομολογούν τιτλοποιήσεις ύψους 14,5 και 13,7 δισ. αντίστοιχα.

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΜΑΣ

Δικηγορικό Γραφείο Χρήστος Πέτκος και Συνεργάτες:

Με την υπ. αρ.427/2021 απόφαση του ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ κάνει ΔΕΚΤΗ ΑΝΑΚΟΠΗ ΚΑΤΑ ΔΙΑΤΑΓΗΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ, διότι έκρινε ότι η εισφορά του  Ν. 128/75 αποτελεί δημοσιονομικό βάρος που αφορά τις τράπεζες και δεν είναι δυνατόν να μετατεθεί στους δανειολήπτες, αντίκειται στο αρθ.75 Συντάγματος. Ακόμη προσκρούει ο όρος για την εισφορά 128/75 στην αρχή της Διαφάνειας (Γ.Ο.Σ.) αρθ.2 παρ.6 Ν.2251/1994,πρέπει να παρουσιάζονται στις συμβάσεις τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μερών ορθά. Αδιαφανής, καταχρηστικός και άκυρος όρος.

Τέλος, η απαίτηση της τράπεζας κρίθηκε ανεκκαθάριστη στο σύνολό της.

 

Δείτε την απόφαση αναλυτικά εδώ:

https://drive.google.com/file/d/1qRK3_Mmp0-h-hMdi9w9mWDO3PlFnVmUy/view

Πόσα κατοικίδια επιτρέπονται σε πολυκατοικίες και αυλές - Οι υποχρεώσεις και ο νέος νόμος

 Τι προβλέπει ο νέος νόμος για τα κατοικίδια σε πολυκατοικίες και μονοκατοικίες. Τι ισχύει για τα ζώα που διαμένουν σε πολυκατοικία ή μονοκατοικία και ποιοι είναι οι κανόνες που πρέπει να τηρούνται από τους ιδιοκτήτες των ζώων.

 

Ο νέος νόμος για τα κατοικίδια δέχθηκε κριτική από φιλοζωϊκές οργανώσεις, ενώ προβλέπει συγκεκριμένες υποχρεώσεις για όσους έχουν κατοικίδια σε πολυκατοικίες και μονοκατοικίες.

 

Ειδικότερα, ο νέος νόμος 4830/2021 αφήνει ελευθερία στο πόσα κατοικίδια μπορεί να έχει κάποιος στο διαμέρισμά του σε πολυκατοικία ή σε αυλή. Συγκεκριμένα, δεν προβλέπει μέγιστο αριθμό κατοικιδίων που μπορούν να διαμένουν σε πολυκατοικία ή μονοκατοικία αρκεί να τηρούνται συγκεκριμένοι κανόνες από τους ιδιοκτήτες των ζώων.

 

Ωστόσο ο κανονισμός της πολυκατοικίας μπορεί να περιορίσει τον μέγιστο αριθμό των ζώων που επιτρέπονται, μέχρι τα τρία ζώα ανά διαμέρισμα. Με τον κανονισμό μπορεί να περιορίζεται ο μέγιστος αριθμός των ζώων που επιτρέπονται, μέχρι τα τρία (3) ζώα ανά διαμέρισμα. Αλλαγές στον κανονισμό της πολυκατοικίας όσον αφορά τον μέγιστο αριθμό επιτρεπόμενων ζώων ανά διαμέρισμα ισχύουν αφού παρέλθουν δώδεκα (12) μήνες από την ψήφισή τους. Στις μονοκατοικίες επιτρέπεται η διατήρηση ζώων συντροφιάς που έχουν σημανθεί και καταχωρηθεί νομίμως και διατηρούν επικαιροποιημένα στοιχεία στο ΕΜΖΣ, με την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι κανόνες καλής μεταχείρισης και ευζωίας των ζώων, καθώς και οι ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας.

 

Οι αριθμητικοί περιορισμοί ισχύουν μόνο για σκύλους και γάτες. Σε κάθε περίπτωση, και ως προς τα λοιπά ζώα συντροφιάς πρέπει να τηρούνται οι κανόνες ευζωίας, οι ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας.

 

Τι αναφέρει ο νόμος:

 

Διατήρηση ζώων συντροφιάς σε κατοικίες

 

1. Επιτρέπεται η διατήρηση δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς σε κάθε κατοικία, σύμφωνα με όσα ορίζονται στις παρ. 2, 3 και 4.

 

2. Στις πολυκατοικίες, που αποτελούνται από τουλάχιστον δύο (2) διαμερίσματα, επιτρέπεται η διατήρηση δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς εφόσον:

 

(α) Διαμένουν στο ίδιο διαμέρισμα με τον ιδιοκτήτη ή τον ανάδοχό τους ή διαμένουν, δυνάμει ομόφωνης απόφασης της Γενικής Συνέλευσης των ιδιοκτητών, σε κοινόχρηστους χώρους της πολυκατοικίας, ενδεικτικά στην πυλωτή ή στην ταράτσα, στον ακάλυπτο χώρο και στον κήπο, και εφόσον τηρούνται οι κανόνες ευζωίας, οι υγειονομικές διατάξεις και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας.

 

(β) Δεν παραμένουν μόνιμα στις βεράντες ή στους ανοιχτούς χώρους του διαμερίσματος.

 

(γ) Η παραμονή στα διαμερίσματα πολυκατοικιών τελεί υπό την επιφύλαξη της τήρησης των κανόνων ευζωίας, των υγειονομικών διατάξεων και των αστυνομικών διατάξεων περί κοινής ησυχίας.

 

(δ) Εάν πρόκειται για σκύλους ή γάτες, έχουν σημανθεί, καταγραφεί και διατηρούν επικαιροποιημένα στοιχεία στο ΕΜΖΣ, συμπεριλαμβανομένου του ηλεκτρονικού βιβλιαρίου του ζώου

 

3. Δεν δύναται να απαγορευθεί η διατήρηση ζώων συντροφιάς με τον κανονισμό της πολυκατοικίας, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρ. 2.

 

Με τον κανονισμό μπορεί να περιορίζεται ο μέγιστος αριθμός των ζώων που επιτρέπονται, μέχρι τα τρία (3) ζώα ανά διαμέρισμα. Αλλαγές στον κανονισμό της πολυκατοικίας όσον αφορά τον μέγιστο αριθμό επιτρεπόμενων ζώων ανά διαμέρισμα ισχύουν αφού παρέλθουν δώδεκα (12) μήνες από την ψήφισή τους.

 

4. Στις μονοκατοικίες επιτρέπεται η διατήρηση ζώων συντροφιάς που έχουν σημανθεί και καταχωρηθεί νομίμως και διατηρούν επικαιροποιημένα στοιχεία στο ΕΜΖΣ, με την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι κανόνες καλής μεταχείρισης και ευζωίας των ζώων, καθώς και οι ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας.

 

5. Οι αριθμητικοί περιορισμοί της παρ. 3 ισχύουν μόνο για σκύλους και γάτες. Σε κάθε περίπτωση, και ως προς τα λοιπά ζώα συντροφιάς πρέπει να τηρούνται οι κανόνες ευζωίας, οι ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας.

 

Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία

 

Το νομοσχέδιο δεν έχει σχέση με σύγχρονη νομοθεσία προστασίας των ζώων. Ούτε σε σκοπό, ούτε σε πνεύμα, ούτε σε περιεχόμενο . Αγνοήθηκαν όχι μόνο οι στοιχειώδεις κατευθυντήριες γραμμές των σύγχρονων πλαισίων προστασίας των ζώων, αλλά και οι αρχές καλής νομοθέτησης του ελληνικού δικαίου.

 

Από το αρχικό προσχέδιο που είδαμε, ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΑΜΕ τον Πρωθυπουργό ότι το κείμενο είναι σε εντελώς λάθος βάση και δεν επιδέχεται διόρθωση. Και προτείναμε ξένο μοντέλο νομοθεσίας, το οποίο και μεταφράσαμε. Οι επόμενες εκδοχές του νομοσχεδίου συνέχισαν στην ίδια λάθος βάση. Στη διαβούλευση, φάνηκε καθαρά ότι δεν είχαμε να κάνουμε με νομοσχέδιο για την προστασία των ζώων συντροφιάς, αλλά με επιχειρησιακό σχέδιο χρηματοδότησης των δήμων μέσω διαχείρισης των αδέσποτων, το οποίο για να υλοποιηθεί χρειαζόταν ΚΑΙ την καταστολή της συλλογικής φιλοζωικής δράσης.

 

Αντί πλαισίου για την ευζωία των ζώων, είδαμε να θεσπίζεται ένα ασφυκτικό πλέγμα υποχρεώσεων του ιδιοκτήτη προς το κράτος, που μετατρέπει την κατοχή ενός σκύλου ή μιας γάτας σε πηγή άγχους, ακόμα και για τον πιο ευσυνείδητο κηδεμόνα. Είδαμε μια ανησυχητική τάση ελέγχου της ζωής των πολιτών, που δεν συνδέεται με την ευζωία των ζώων και δεν δικαιολογείται, όταν η κοινωνία έχει, αποδεδειγμένα, υψηλότερη φιλοζωική συνείδηση και μεγαλύτερη ευαισθησία από το Κράτος.

 

Είδαμε να χρησιμοποιείται η τεχνολογία, όχι για να διασφαλίσει την ευζωία των ζώων, αλλά ως εργαλείο παρακολούθησης και είσπραξης, καθιστώντας τον πολίτη όμηρο των αυθαιρεσιών μιας διοίκησης με ασαφείς ή και μεταβαλλόμενες προθέσεις.

 

Είδαμε να αποκλείονται από την περίθαλψη των αδέσποτων, όσες φιλοζωικές οργανώσεις δεν διαθέτουν καταφύγιο, δηλαδή η απόλυτη πλειοψηφία των φιλοζωικών. Πώς είναι δυνατόν να αποκλείονται οι φιλοζωικές οργανώσεις από την περίθαλψη αδέσποτων επειδή δεν έχουν καταφύγιο, όταν το ίδιο το ΣτΕ σε πρόσφατη απόφασή του, τις θεωρεί απαραίτητο κομμάτι του συστήματος διαχείρισης?

 

Είδαμε το κράτος να παρεμβαίνει στο επιστημονικό αντικείμενο των κτηνιάτρων, με παρωχημένα δεδομένα. Σας το φωνάζουν και οι κτηνίατροι.

 

Πάμε στις τομές, για τις οποίες πολύς λόγος έγινε. Ούτε τομές ήταν, ούτε έμεινε τίποτε από αυτές. Η πρώτη υποτιθέμενη τομή οι 5 ελευθερίες, είναι ήδη ξεπερασμένη καθώς προχωρά η επιστήμη. Σε κάθε περίπτωση όμως, δεν βλέπουμε οι 5 ελευθερίες να δεσμεύουν τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης – ΟΤΑ, την Κεντρική και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, τους υπαλλήλους τους, κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους. Ποια είναι τελικά η προστασία των αδέσποτων στα χέρια των δήμων;

 

Η άλλη τομή, η περίφημη απαγόρευση πώλησης ζώων σε καταστήματα, που είχε εξαγγελθεί και υπήρχε στη διαβούλευση, έχει αφαιρεθεί.

 

Αλλά και παλαιότερη κατάκτηση του φιλοζωικού κινήματος, το δικαίωμα παράστασης πολιτικής αγωγής για την υπεράσπιση των ζώων στα δικαστήρια, έχει αφαιρεθεί από το νομοσχέδιο, ενώ υπάρχει στην τρέχουσα νομοθεσία και υπήρχε ΚΑΙ στο κείμενο της διαβούλευσης. Ποιος ξέρει τι άλλο έχει αφαιρεθεί που δεν έχουμε δει.

 

Η υποχρεωτική στείρωση…

 

Έχουμε καταθέσει τις θέσεις μας στη διαβούλευση. Συντασσόμαστε με τους μεγάλους διεθνείς φιλοζωικούς οργανισμούς, που όλοι έχουν τοποθετηθεί, με τεκμηριωμένες θέσεις, κατά της υποχρεωτικής στείρωσης των δεσποζόμενων ζώων, γιατί όπου έχει επιχειρηθεί το μέτρο, έχει φέρει αντίθετα αποτελέσματα.

 

Για την υποχρεωτική αποστολή γενετικού υλικού μέσω του οποίου θα ταυτοποιείται, υποτίθεται, η μάνα εγκαταλελειμμένου κουταβιού και θα αποστέλλεται το πρόστιμο στον ιδιοκτήτη, έχουμε να πούμε τα εξής.

 

Θα πρέπει να μας εξηγήσετε γιατί ο Έλληνας πολίτης θα πρέπει να πληρώνει 150 ευρώ ανά ζώο, για κάτι που δεν γίνεται πουθενά αλλού στον κόσμο και δεν στέκει ούτε επιστημονικά ούτε οικονομικά. ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να προσδιοριστεί με ακρίβεια η μάνα ενός εγκαταλελειμμένου κουταβιού μέσω του DNA του, μόνο ενδείξεις μπορεί να δώσει η εξέταση αυτή. Με ενδείξεις θα στέλνετε πρόστιμα στους πολίτες;

 

Ως πολίτες, λοιπόν, έχουμε την απαίτηση από τη Βουλή να ζητήσει από τον υπουργό την πλήρη επιστημονική τεκμηρίωση της υλοποιησιμότητας του εγχειρήματος ιχνηλάτησης του θηλυκού γεννήτορα μέσω του DNA ενός εγκαταλελειμμένου κουταβιού, καθώς και τη σχέση κόστους-απόδοσης του εγχειρήματος αυτού. Θα χρειαστεί να εξηγήσει πώς συνδέεται το φακέλωμα του γενετικού υλικού των ζώων συντροφιάς με την προστασία της ευζωίας τους. Και επειδή βλέπουμε σε δυο τουλάχιστον άρθρα του νομοσχεδίου να αναφέρεται η λέξη “ημίαιμα”, ένας όρος που δε χρησιμοποιείται σε καμία νομοθεσία προστασίας των ζώων, τα τελευταία 30 χρόνια τουλάχιστον, ο υπουργός θα πρέπει να εξηγήσει , σε εμάς και στην κοινωνία, γιατί τον θυμήθηκε και με ποιο σκοπό.

 

Οι ξένες νομοθεσίες ρυθμίζουν πριν απ’ όλα το εμπόριο. Τι να πρωτοπούμε εδώ?

 

Ότι με τις προβλέψεις του νομοσχέδιου, τα ζώα θα εισάγονται, με σήμανση μεν, αλλά ακαταχώρητα, επιτρέποντας στον έμπορο να καταχωρεί στη συνέχεια μόνο τα κουτάβια που επιβιώνουν της μεταφοράς; Να μας πει ο νομοθέτης αν υπάρχει άλλη χώρα στη Ευρώπη που αφήνει τον έμπορο να καταχωρεί τα ζώα εκ των υστέρων, να μην υπολογίζονται και να μην καταγράφονται οι απώλειες ζωής.

 

Να πούμε ότι εξαφανίστηκε η πρόβλεψη διπλασιασμού των προστίμων για τον έμπορο που κατ’ επανάληψη εισάγει ζώα χωρίς σήμανση ή κατ’ επανάληψη παραβιάζει τους όρους ευζωίας;

 

Να πούμε για τα εμπορικά εκτροφεία, για τα οποία το νέο πλαίσιο δεν προβλέπει μηχανισμό ελέγχου, ούτε οριστική διακοπή λειτουργίας ακόμα και σε πολύ σοβαρές παραβάσεις (ενώ το κάνει για τα καταφύγια);

 

Να πούμε ότι έτσι , το νέο πλαίσιο διευκολύνει τη διοχέτευση στην αγορά κουταβιών προερχόμενων από κατώτερης ποιότητας εκτροφεία, παράνομα και μη;

 

Να πούμε για το άρθρο 16, τη διατήρηση ζώων σε εγκαταστάσεις, ότι απουσιάζει η προϋπόθεση ότι πρέπει να τηρούνται οι κανόνες ευζωίας, ανάλογα με το είδος και τη φύση των ζώων που διατηρούνται;

 

Θεωρήσαμε αρχικά ότι είχατε καλές προθέσεις και ότι απλώς δεν είχατε τις γνώσεις. Δεν μπορεί όμως κάποιος με καλές προθέσεις να κάνει όλα τα παραπάνω, να αφαιρεί τις διατάξεις για την παράσταση πολιτικής αγωγής από σωματεία ή την πώληση ζώων στα καταστήματα, ούτε να συστήνει την ευθανασία των σκυλων με καλααζάρ. Όταν προτείναμε το πολύ απλό, να υιοθετήσετε μια ξένη νομοθεσία, δεν το θέλατε. Τι περιμένετε τώρα να σας πούμε για αυτό το νομοσχέδιο; Έρχεστε με παρωχημένα επιστημονικά δεδομένα και προκαλείτε χάος στη ζωή των ανθρώπων; Σοβαρά θα έρθει ο κρατικός υπάλληλος στον πολίτη που έσωσε ένα ζώο, και θα του πει ότι πρέπει να το ευθανατώσει επειδή έχει καλααζάρ, ή ότι είναι υποχρεωμένος να κάνει αντιλυσσικό κάθε χρόνο στη γάτα του, όταν οι ίδιες οι φαρμακευτικές εταιρείες συστήνουν το εμβόλιο να γίνεται κάθε τρία χρόνια;

 

Θέλετε να χρηματοδοτήσετε τους δήμους; Κάντε το. Θέλετε να δώσετε δύο εκατομμύρια σε εργαστήριο DNA; Κάντε το, αλλά μην προφασίζεστε ότι το κάνετε για την προστασία των ζώων.

 

Θλιβερό θεωρούμε το παρασκήνιο του νομοσχεδίου. Πρώτη φορά βλέπουμε νομοσχέδιο για την προστασία των ζώων, να δουλεύεται μυστικά, πίσω από κλειστές πόρτες, χωρίς συνεργασία με επιστήμονες και θεσμικούς φορείς, από άτομα που δεν έχουν ειδικές γνώσεις και χωρίς επίσημη αρμοδιότητα. Αναμενόμενο το αποτέλεσμα.

 

Από τα πρόστιμα φαίνεται ότι η προστασία της ευζωίας δεν είναι ο στόχος του νομοσχεδίου. Γραφειοκρατικού τύπου παρατυπίες επιφέρουν πολύ βαρύτερα πρόστιμα από σοβαρές μορφές κακοποίησης όπως ακρωτηριασμός αυτιών και ουράς ή διαβίωση ζώου σε κλουβί, κλπ. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο σκύλος μόνιμα δεμένος, ίσως η συνηθέστερη μορφή κακοποίησης στην ύπαιθρο, απαγορεύεται θεωρητικά αλλά δεν προβλέπεται πρόστιμο.

 

Ποιος ευθύνεται για το τιμωρητικό και εισπρακτικό χαρακτήρα του νομοσχεδίου και την αυθαιρεσία των διατάξεών του; Έτσι σκέφτεται την προστασία των ζώων η Νέα Δημοκρατία; Ποιος συμβουλεύει προς αυτή την κατεύθυνση τον Πρωθυπουργό; Με ποιαν ιδιότητα, προσόντα και επιστημονική κατάρτιση;

 

Σαν φορέας, δεν μας απασχολεί αν τα ζώα συντροφιάς θα υπάγονται στο ΥπΑΑΤ, στο ΥΠΕΣ, στου Μαξίμου ή στην Προεδρία. Έχουμε όμως την απαίτηση, η αρμόδια κρατική υπηρεσία να είναι επιστημονικά καταρτισμένη. Γιατί, όποιος κι αν ευθύνεται, το σίγουρο είναι ότι δεν έχουμε να κάνουμε εδώ με ένα σύγχρονο πλαίσιο προστασίας των ζώων αλλά με ένα μεγάλο επιχειρησιακό σχέδιο, που στήθηκε με αφορμή τα ζώα, που όμως τελικά οι ρυθμίσεις του τα αφήνουν απροστάτευτα.

 

Απευθύνομαι στους βουλευτές, ελπίζοντας ότι αναλογίζονται την προσωπική τους ευθύνη και ζητώντας σας, να ζητήσετε την απόσυρση του νομοσχεδίου. Τα ζώα και η ελληνική κοινωνία αξίζουν καλύτερα.

 

Ζώα συντροφιάς: Τι προβλέπει ο νέος νόμος για την προστασία τους και τις υποχρεώσεις των ιδιοκτητών

 

Νομοσχέδιο τομή για την προστασία των δεσποζόμενων και αδέσποτων ζώων ψήφισε η Ολομέλεια της Βουλής

Επι της αρχής οι προωθούμενες διατάξεις του υπουργείου Εσωτερικών εγκρίθηκαν από τους βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, ωστόσο στην διαδικασία ψήφισης των επιμέρους άρθρων η αντιπολίτευση (ΣΥΡΙΖΑ και Κίνημα Αλλαγής) στήριξε τις 21 από τις συνολικά 55 ρυθμίσεις και τροπολογίες του τελικού κειμένου.

 

Πλέον, με τις προωθούμενες διατάξεις οι ιδιοκτήτες σκύλου ή γάτας υποχρεούνται είτε να στειρώσουν το ζώο τους είτε να αποστείλουν έναντι παραβόλου 150 ευρώ, δείγμα γενετικού υλικού στο υπο ίδρυση Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων για την δημιουργία του οποίου το Ιδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ) θα επιχορηγηθεί με 2 εκατ. ευρώ.

 

Ειδικότερα, για το κρίσιμο ζήτημα της στείρωσης ζώων που πυροδότησε και τις εντονότερες συζητήσεις ορίστηκε πως ο ιδιοκτήτης υποχρεούται:

 

· να στειρώσει το δεσποζόμενο ζώο συντροφιάς του, εφόσον είναι σκύλος ή γάτα, εντός έξι μηνών από την απόκτησή του εφόσον το ζώο είναι άνω του ενός έτους. Σε περίπτωση απόκτησης ζώου κάτω του ενός έτους, η στείρωση λαμβάνει χώρα μέσα στους έξι πρώτους μήνες από τη συμπλήρωση του πρώτου έτους. H εν λόγω προθεσμία μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τη φυλή του ζώου και άλλα ειδικά χαρακτηριστικά του, μετά από εμπεριστατωμένη γνωμάτευση κτηνιάτρου.

 

· Η στείρωση δεν είναι υποχρεωτική για ζώα για τα οποία έχει αποσταλεί δείγμα γενετικού υλικού (DNA) τους στo Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων Συντροφιάς.

 

Σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης ζώου δεν στειρώσει το ζώο συντροφιάς του ή δεν αποστείλει δείγμα DNA θα επιβάλλεται πρόστιμο 1.000 ευρώ και θα χορηγείται στον ιδιοκτήτη τρίμηνη προθεσμία για να προβεί στη στείρωση ή την αποστολή δείγματος γενετικού υλικού του ζώου. Σε περίπτωση που και αυτή η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, θα επιβάλλεται εκ νέου το πρόστιμο.

 

Η υποχρέωση του ιδιοκτήτη για στείρωση του δεσποζόμενου ζώου συντροφιάς ή για αποστολή δείγματος γενετικού υλικού του θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1η.3.2022, ενώ τα πρόστιμα για την παράβαση της ως άνω υποχρέωσης θα επιβάλλονται από την 1η.9.2022.

 

Η συλλογή δείγματος γενετικού υλικού και η αποστολή του στο Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάνυσης Γενετικού Υλικού θα γίνονται αποκλειστικά από κτηνίατρο, μέλος του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου. Για τη λήψη, καταχώρηση και διατήρηση του γενετικού υλικού για τουλάχιστον 12 χρόνια υποβάλλεται εφάπαξ από τον ιδιοκτήτη του ζώου συντροφιάς ηλεκτρονικό παράβολο ύψους 150 ευρώ για κάθε ζώο συντροφιάς.

 

Ο ιδιοκτήτης είναι υποχρεωμένος να καταβάλει στον κτηνίατρο, επιπλέον, και τα έξοδα αποστολής του δείγματος γενετικού υλικού, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα 10 ευρώ. Με μεταγενέστερη απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΙΙΒΕΑΑ, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί να καθορίζεται το ύψος του ηλεκτρονικού παραβόλου για λοιπά ζώα, καθώς και για λοιπές υπηρεσίες. Το ποσό του παραβόλου θα αποδίδεται κατά 40% στο ΙΙΒΕΑΑ για την κάλυψη των εξόδων λειτουργίας του Εργαστηρίου, κατά 10% στον κτηνίατρο που έλαβε το γενετικό υλικό και κατά 50% μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών στους δήμους για την υποστήριξη δράσεων για την ευζωία των αδέσποτων ζώων συντροφιάς.

 

Στο νομοσχέδιο επισημαίνεται ότι κατ’ εξαίρεση, η στείρωση δεν είναι υποχρεωτική για τους σκύλους εργασίας των ενόπλων δυνάμεων. Εκτός της στείρωσης, στις υποχρεώσεις των ιδιοκτητών εντάσσεται και η σήμανση και η καταγραφή του ζώου στο Εθνικο Μητρώο Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ), εφόσον αυτό είναι σκύλος ή γάτα, πριν το ζώο εγκαταλείψει τον τόπο γέννησής του και οπωσδήποτε εντός προθεσμίας δύο μηνών από τη γέννηση του.

 

Κίνητρα

 

Οι δήμοι θα μπορούν, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, να παρέχουν κίνητρα, προκειμένου να ενθαρρύνουν τη σήμανση και καταχώρηση στο ΕΜΖΣ των σκύλων και των γατών, τη στείρωσή τους, καθώς και την υιοθεσία αδέσποτων ζώων, είτε

 

· μέσω διατακτικών («voucher») στους δημότες ή κατοίκους τους ή άλλων αντίστοιχων κινήτρων είτε

· με μείωση των δημοτικών τελών ανά έτος κατά ανώτατο ποσοστό έως 10% για τους ιδιοκτήτες στειρωμένων, σημασμένων και καταχωρημένων στο ΕΜΖΣ ζώων.

 

Με το νέο νομοσχέδιο θεσμοθετείται για πρώτη φορά και η δυνατότητα παράδοσης δεσποζόμενου ζώου από τον ιδιοκτήτη του στο δήμο και μετατροπής του σε αδέσποτο έναντι αμοιβής. Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης επιθυμεί να αποχωριστεί το ζώο συντροφιάς του υποχρεούται να γνωστοποιεί την πρόθεσή του αυτή στην αρμόδια υπηρεσία του δήμου του τόπου της μόνιμης κατοικίας του προκειμένου, με μέριμνα του δήμου, να αναρτηθεί προς υιοθεσία στην Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς για χρονικό διάστημα δύο μηνών, εφόσον πρόκειται για σκύλο ή γάτα.

 

Στη συνέχεια, και εφόσον δεν βρεθεί νέος ιδιοκτήτης, το παραδίδει αποκλειστικά στην αρμόδια υπηρεσία του δήμου αυτού με την υπογραφή σχετικής υπεύθυνης δήλωσης και καταβολή ποσού 300 ευρώ για την παράδοση, εφόσον είναι σκύλος, ή 100 ευρώ, εφόσον είναι γάτα ή άλλο ζώο συντροφιάς. Ειδικά για τους σκύλους και τις γάτες, ο πιστοποιημένος υπάλληλος του δήμου μεριμνά άμεσα για την ενημέρωση του ΕΜΖΣ ως προς τη μεταβολή αυτή και την καταγραφή του ζώου ως αδέσποτου με τα στοιχεία του δήμου. Ιδιοκτήτης που αποχωρίζεται το ζώο συντροφιάς του και το παραδίδει στον δήμο, στερείται της δυνατότητας απόκτησης άλλου ζώου συντροφιάς για χρονικό διάστημα τριών ετών.

 

Με τις υπόλοιπες διατάξεις του νομοσχεδίου, επανακαθορίζεται το πλαίσιο σχετικά με την εκτροφή, την αναπαραγωγή και την εμπορία ζώων συντροφιάς (λειτουργία και εγγραφή επιχειρήσεων στο οικείο Υπομητρώο του Ε.Μ.Ζ.Σ., οι υποχρεώσεις εκτροφέων και ιδιοκτητών καθώς επίσης και οι υποχρεώσεις και οι αρμοδιότητες των δήμων για τα αδέσποτα ζώα, οι οποίοι στο εξής υποχρεούνται:

 

· να διαθέτουν εφεξής ολοκληρωμένο επιχειρησιακό πρόγραμμα διαχείρισης των αδέσποτων ζώων, με τον αναγκαίο προϋπολογισμό των επιμέρους κονδυλίων για την υλοποίησή του και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης κάθε δράσης,

 

· να λαμβάνουν κάθε αναγκαίο μέτρο για την αντιμετώπιση, με κατάλληλο τρόπο, των αναγκών φιλοξενίας, προσωρινής διαμονής, περίθαλψης και εν γένει φροντίδας των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, είτε με τη δημιουργία και λειτουργία τουλάχιστον ενός καταφυγίου από τους ίδιους τους δήμους ή στο πλαίσιο συνεργασίας με άλλους δήμους ή ως μέλος συνδέσμου δήμων, είτε μέσω της συστηματικής συνεργασίας με φιλοζωικά σωματεία ή φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, υπό τις οριζόμενες προϋποθέσεις (εξαιρούνται οι δήμοι κάτω των 3000 κατοίκων)

 

· να διασφαλίζουν, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, την αποτελεσματική παροχή των αναγκαίων κτηνιατρικών υπηρεσιών από κατάλληλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα.

 

Ο κεντρικός ρόλος των Δήμων στην εφαρμογή του νέου πλαισίου θα υποστηριχθεί από το πρόγραμμα «Άργος», προγραμματίζεται η χρηματοδότηση ύψους 40 εκατ. ευρώ για την κατασκευή καταφυγίων και την προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού, καθώς και πρόσθετη χρηματοδότηση 15 εκατ. ευρώ, ετησίως για την κτηνιατρική φροντίδα των ζώων συντροφιάς, τη σήμανση και τη στείρωση των αδέσποτων και συναφείς δράσεις.

 

Επιπρόσθετα, με αλλαγές που εισήγαγε ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Στέλιος Πέτσας ενσωματώθηκαν προτάσεις που προέκυψαν από την διαβούλευση με τα κοινοβουλευτικά κόμματα και τους κοινωνικούς φορείς. Συγκεκριμένα, στο νέο μητρώο παραβατών θα καταγράφονται όλοι όσοι κακοποιούν ζώα, ακόμα και εάν αυτά δεν είναι ζώα συντροφιάς και είναι ζώα εργασίας.

 

Επίσης, απαλλάσσονται οι κτηνοτρόφοι από την καταβολή παραβόλου για την καταχώριση του DNA των ποιμενικών σκύλων τους, καθώς και από τα έξοδα για τη σήμανση και τη στείρωση αυτών.

 

Σε ανταπόκριση, δε, σχετικής παρατήρησης της ΚΕΔΕ, ο κ. Πέτσας ανακοίνωσε μεταβατική περίοδο έξι μηνών για την προσαρμογή των δήμων στις νέες αρμοδιότητες που αναλαμβάνουν με το νομοσχέδιο (καταφύγια κ.λπ.).

 

Ταυτόχρονα, ο κ. Πέτσας δεσμεύτηκε ότι για την ενίσχυση των πόρων των δήμων, δηλαδή για τα 15 εκατ. ευρώ, επαναλαμβανόμενα έσοδα από τους ΚΑΠ, για την αντιμετώπιση των λειτουργικών δαπανών των δήμων, η σχετική υπουργική απόφαση θα βγει εντός του επόμενου τριμήνου, στο πλαίσιο της κατάρτισης του προϋπολογισμού του επόμενου έτους.

Καταχρηστικότητα ΓΟΣ σε σύμβαση δανείου σε ελβετικό φράγκο (ΑΠ 948/2021)

 Οι «δηλωτικοί» όροι δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου περί προστασίας καταναλωτών και δεν υπόκεινται σε έλεγχο καταχρηστικότητας

 

Ο Άρειος Πάγος, σε υπόθεση αναγνώρισης ως καταχρηστικών Γενικών Όρων Συναλλαγών, κατά το άρ. 2 παρ. 6 και 7 του Ν. 2251/1994, επικυρώνοντας τη κρίση του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου, κατέληξε ότι οι δηλωτικοί όροι δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν. 2251/1994, εξαιρούνται από το δικαστικό έλεγχο καταχρηστικότητας  και, ως μη καταχρηστικοί, εξαιρούνται και του ελέγχου της διαφάνειας (ΑΠ 948/2021).

 

Ειδικότερα, κατά το σκεπτικό του ανωτάτου δικαστηρίου, το ζήτημα συνίσταται στο αν ο επίμαχος ΓΟΣ, ο οποίος τιθέμενος σε σύμβαση τραπεζικού στεγαστικού δανείου σε αλλοδαπό νόμισμα (ελβετικό φράγκο) υποχρεώνει τον οφειλέτη να εκπληρώνει τις εντεύθεν υποχρεώσεις του προς την Τράπεζα είτε στο νόμισμα της χορήγησης, είτε σε ευρώ βάσει της τρέχουσας τιμής πώλησης του νομίσματος χορήγησης την ημέρα της καταβολής, είναι «δηλωτικός», ήτοι εάν ταυτίζεται ή απηχεί κατά περιεχόμενο εθνικές ρυθμίσεις, και μάλιστα όχι μόνο αναγκαστικού αλλά και ενδοτικού δικαίου.

Κατά την Οδηγία 93/13/ΕΚ, συμβατικοί όροι που απηχούν, δηλαδή επαναλαμβάνουν νοηματικά ή ταυτίζονται με διατάξεις μιας χώρας - μέλους, εξ ορισμού δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας και επομένως δεν υπόκεινται σε έλεγχο καταχρηστικότητας ως γενικοί όροι συναλλαγών, αφού αυτό που προβλέπεται ως συμβατικός όρος θα ίσχυε έτσι και αλλιώς, ακόμη και αν δεν υπήρχε η επίμαχη ρήτρα. Τούτο δε δικαιολογείται από το γεγονός ότι οι εθνικές διατάξεις, εξ ορισμού, δεν περιέχουν καταχρηστικές ρήτρες, αφού ο εθνικός νομοθέτης ήδη προέβη σε στάθμιση συμφερόντων των μερών και μία τέτοια νομοθετική στάθμιση δεν μπορεί να είναι καταχρηστική. Σε διαφορετική περίπτωση, ο έλεγχος των ρητρών αυτών για καταχρηστικότητα θα σήμαινε στην ουσία έλεγχο σκοπιμότητας του νομοθετικού έργου από τα δικαστήρια, πράγμα που αντίκειται στη διάκριση των εξουσιών.

Οι όροι αυτοί, αποκαλούμενοι «δηλωτικοί», μπορεί να απηχούν εθνικές ρυθμίσεις όχι μόνον αναγκαστικού αλλά και ενδοτικού δικαίου, η δε αναφορά του άρθρου 1 παρ. 2 της Οδηγίας σε "νομοθετικές ή κανονιστικές διατάξεις αναγκαστικού δικαίου" δεν συνιστά νομική ακριβολογία.Επιπλέον, το δικαστήριο επεσήμανε πως αν και η ως άνω εξαίρεση των δηλωτικών όρων από τον έλεγχο καταχρηστικότητας δεν μεταφέρθηκε με ειδική και ρητή διάταξη στο εθνικό δίκαιο με το Ν. 2251/1994, που αποτελεί ενσωμάτωση στο ελληνικό δίκαιο της Οδηγίας 93/13, ωστόσο πρέπει να θεωρηθεί ότι ενυπάρχει στη ρύθμιση του άρθρου 6 παρ. 2 του Ν. 2251/1994 βάσει μίας εναρμονισμένης προς το ενωσιακό δίκαιο ερμηνείας.

Έτσι, ένας τέτοιος όρος, που δεν ελέγχεται για καταχρηστικότητα, δεν ελέγχεται και για το αν αυτός είναι διατυπωμένος κατά τρόπο σαφή και κατανοητό, κατ' εφαρμογή του άρθρου 4 παρ. 2 της Οδηγίας. Και τούτο, διότι δεν νοείται όρος, ο οποίος απηχεί κανόνα εσωτερικού -αναγκαστικού ή ενδοτικού- δικαίου, που ελλείψει του σχετικού όρου θα εφαρμοζόταν ούτως ή άλλως, να είναι συνάμα ασαφής και ακατανόητος, δηλαδή αδιαφανής. Συνακόλουθα, ένας τέτοιος όρος αποκλείεται από το πεδίο εφαρμογής του Ν. 2251/1994.

Περαιτέρω, κατά το άρ. 291 του ΑΚ, ο οφειλέτης, που εγκύρως ανέλαβε οφειλή σε ξένο νόμισμα, έχει την ευχέρεια να εξοφλήσει την οφειλή του αυτή είτε στο νόμισμα της οφειλής, είτε σε εγχώριο νόμισμα, με βάση την τρέχουσα αξία του ξένου νομίσματος στο χρόνο και τον τόπο της πληρωμής. Στην περίπτωση αυτή υφίσταται μία οφειλή, σε ξένο νόμισμα, πλην όμως παρέχεται στον οφειλέτη η ως άνω διαζευκτική ευχέρεια.

Παράλληλα, η εν λόγω διάταξη συνιστά καθοδηγητική κατευθυντήριο με αντικείμενο την αποπληρωμή της συμφωνηθείσας σε αλλοδαπό νόμισμα χρηματικής οφειλής, με βάση την αξία του συγκεκριμένου ξένου νομίσματος στην ημεδαπή κατά τον χρόνο εκάστης πληρωμής, με συνέπεια να καθίσταται για την εξόφληση κρίσιμος χρόνος όχι αυτός της συνομολόγησης ή λήξης του χρέους αλλά της πραγματικής πληρωμής και η έως τότε τυχόν άνοδος ή πτώση της αξίας του ξένου νομίσματος να αποβαίνει σε βάρος ή αντίστοιχα σε όφελος του οφειλέτη.

Ένας τέτοιος όρος σε σύμβαση τοκοχρεωλυτικού δανείου μεταξύ Τράπεζας και δανειολήπτη, όπως εν προκειμένω, απηχεί το περιεχόμενο της διάταξης του άρ. 291 του ΑΚ, και κατά συνέπεια, δεν νοείται διατάραξη της ισορροπίας των συμβαλλομένων, ούτε καταχρηστικότητα ή αδιαφάνεια του σχετικού όρου.

Ειδικότερα, η αναγραφή στον όρο αυτό, ότι ο οφειλέτης υποχρεούται να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του προς την Τράπεζα είτε στο νόμισμα της χορήγησης, είτε σε ευρώ, με βάση την τρέχουσα τιμή πώλησης του νομίσματος χορήγησης την ημέρα της καταβολής, δεν συνιστά διαζευκτική ενοχή, κατά την έννοια των άρ. 305 επ. του ΑΚ, αφού δεν οφείλονται δύο αλλά μόνο μία παροχή, αυτή στο ξένο νόμισμα, και απλώς παρέχεται στον οφειλέτη η ευχέρεια να την εκπληρώσει, είτε στο νόμισμα της χορήγησης, είτε σε ευρώ. Κατά συνέπεια, στην περίπτωση αυτή δεν τίθεται ζήτημα επιλογής εκ μέρους του οφειλέτη, εφόσον με τον όρο αυτό δεν του αφέθηκε η επιλογή, αν θα έχει δάνειο σε ξένο νόμισμα ή σε ευρώ, αλλά εξαρχής έχει προβεί στην επιλογή δανείου σε ξένο νόμισμα.

Τόνισε, επίσης, πως το γεγονός ότι υπάρχει τιμή πώλησης και τιμή αγοράς δε σημαίνει ότι ο επίδικος όρος, κατ' απόκλιση από την 291 ΑΚ, προβλέπει δύο ισοτιμίες, αφού για το αντικείμενο της παρούσας δίκης, που αφορά στην αποπληρωμή της δόσης του δανείου, κρίσιμη ισοτιμία είναι η ισοτιμία Ευρώ/CHF κατά τη μετατροπή των Ευρώ σε Ελβετικά Φράγκα για την αποπληρωμή του δανείου, ήτοι η τιμή πώλησης του ελβετικού φράγκου, η οποία προβλέπεται κατά όμοιο τρόπο από τον ανωτέρω συμβατικό όρο και την ΑΚ 291 ΑΚ, ενώ η τιμή αγοράς (ισοτιμία CHF/Ευρώ) έχει σημασία για την εκταμίευση του δανείου και αφορά την τότε γενομένη μετατροπή των νομισμάτων, που έγινε σε συγκεκριμένο χρόνο και είναι εν προκειμένω αδιάφορη αφού δεν αποτελεί στην παρούσα δίκη αντικείμενο οφειλής (της τράπεζας για την καταβολή του δανείου) ούτε η ΑΚ 291 αναφέρεται στο ζήτημα αυτό.

                                                          Απόσπασμα απόφασης

Ειδικότερα, όταν στη σύμβαση τραπεζικού στεγαστικού δανείου σε αλλοδαπό νόμισμα μεταξύ των διαδίκων υφίσταται ο επίμαχος ΓΟΣ, που υποχρεώνει τον οφειλέτη να εκπληρώνει τις εντεύθεν υποχρεώσεις του προς την Τράπεζα είτε στο νόμισμα της χορηγήσεως, είτε σε ευρώ, με βάση την τρέχουσα τιμή πωλήσεως του νομίσματος χορηγήσεως την ημέρα της καταβολής, ανακύπτει το ζήτημα, εάν ο όρος αυτός είναι "δηλωτικός", ταυτίζεται δηλαδή ή απηχεί κατά περιεχόμενο εθνικές ρυθμίσεις, και μάλιστα όχι μόνο αναγκαστικού αλλά και ενδοτικού δικαίου. Πράγματι, το άρθρο 291 ΑΚ ορίζει σχετικά: "Όταν πρόκειται για χρηματική οφειλή σε ξένο νόμισμα που πρέπει να πληρωθεί στην ημεδαπή ο οφειλέτης, αν δεν συμφωνήθηκε το αντίθετο, έχει δικαίωμα να πληρώσει σε εγχώριο νόμισμα με βάση την τρέχουσα αξία του ξένου νομίσματος στο χρόνο και τον τόπο της πληρωμής". Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι στον οφειλέτη, που εγκύρως ανέλαβε οφειλή σε ξένο νόμισμα, παρέχεται η ευχέρεια να εξοφλήσει την οφειλή του αυτή είτε στο νόμισμα της οφειλής, είτε σε εγχώριο νόμισμα, με βάση την τρέχουσα αξία του ξένου νομίσματος στο χρόνο και τον τόπο της πληρωμής.

Ως τρέχουσα αξία, σημειωτέον, νοείται εκείνη, που θα απαιτηθεί, προκειμένου ο δανειστής να αποκτήσει το νόμισμα της οφειλής. Κατά συνέπεια, στην περίπτωση αυτή υφίσταται μία οφειλή, σε ξένο νόμισμα, πλην όμως παρέχεται στον οφειλέτη η διαζευκτική ευχέρεια να καταβάλει άλλη παροχή αντί εκείνης, που από την αρχή οφείλεται, και συγκεκριμένα σε εγχώριο νόμισμα, με βάση την τρέχουσα αξία του ξένου νομίσματος, κατά την ανωτέρω έννοια αυτής, στο χρόνο και τον τόπο της πληρωμής.

Ωστόσο, ένας τέτοιος όρος σε σύμβαση τοκοχρεωλυτικού δανείου μεταξύ Τράπεζας και δανειολήπτη, όπως στην προκείμενη περίπτωση, απηχεί το περιεχόμενο της διατάξεως του άρθρου 291 ΑΚ, και κατά συνέπεια, σύμφωνα με τα όσα εκτέθηκαν στη μείζονα σκέψη, δεν νοείται διατάραξη της ισορροπίας των συμβαλλομένων, ούτε καταχρηστικότητα ή αδιαφάνεια του σχετικού όρου. Ειδικότερα, η αναγραφή στον όρον αυτό, ότι ο οφειλέτης υποχρεούται να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του προς την Τράπεζα είτε στο νόμισμα της χορηγήσεως, είτε σε ευρώ, με βάση την τρέχουσα τιμή πωλήσεως του νομίσματος χορηγήσεως την ημέρα της καταβολής, δεν συνιστά διαζευκτική ενοχή, κατά την έννοια των άρθρων 305 επ. ΑΚ, παρά τη χρήση της λέξεως υποχρεούται, αφού δεν οφείλονται δύο αλλά μόνο μία παροχή, αυτή στο ξένο νόμισμα, και απλώς παρέχεται στον οφειλέτη η ευχέρεια να την εκπληρώσει, είτε στο νόμισμα της χορηγήσεως, είτε σε ευρώ, που είναι πλέον το εθνικό νόμισμα από 01-01-2001, με βάση την τρέχουσα τιμή πωλήσεως του νομίσματος χορηγήσεως την ημέρα της καταβολής. Κατά συνέπεια, στην περίπτωση αυτή δεν έχουν έδαφος εφαρμογής οι διατάξεις των άρθρων 305 επ. ΑΚ περί διαζευκτικής ενοχής, ώστε να τίθεται ζήτημα επιλογής εκ μέρους του οφειλέτη, εφόσον με τον όρο αυτό δεν του αφέθηκε η επιλογή, αν θα έχει δάνειο σε ξένο νόμισμα ή σε ευρώ, αλλά εξαρχής έχει προβεί στην επιλογή δανείου σε ξένο νόμισμα, και του παρέχεται η ευχέρεια να το εξοφλήσει είτε στο ξένο νόμισμα είτε σε ευρώ με βάση την τρέχουσα τιμή πώλησης του νομίσματος χορηγήσεως την ημέρα της καταβολής. Για το λόγο αυτό ένας τέτοιος όρος δεν επαναλαμβάνει μεν νοηματικά, απηχεί όμως το περιεχόμενο του άρθρου 291 ΑΚ (ΟλΑΠ 4/2019).

Δείτε ολόκληρη την απόφαση εδώ.

ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΑΓΩΓΗ EUROBANK

 Το καλοκαίρι του 2021 μας βρίσκει με αντιφατικές μεταξύ τους εξελίξεις.

Το Δ.Ε.Ε. (το ανώτατο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο) εξέδωσε δυο πολύ θετικές και αισιόδοξες αποφάσεις της 10ης Ιουνίου 2021 ( υποθέσεις C-776 έως 782/19 και C- 609/19) με τις οποίες δικαίωσε δανειολήπτες στη Γαλλία που είχαν λάβει δάνειο με ρήτρα αξίας ελβετικού φράγκου.

Με βάση αυτές τις αποφάσεις το Ανώτατο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κρίνει ότι τα δάνεια σε ξένο νόμισμα είναι δάνεια με λογιστικό νόμισμα και προκαλούν ως αποτέλεσμα την άνευ ορίων μετακύλιση του συναλλαγματικού κινδύνου στον δανειολήπτη. Ταυτόχρονα διαπιστώνεται από πλευράς τραπεζών η πλήρης παραβίαση των αρχών της διαφάνειας και της προσυμβατικής ενημέρωσης των δανειοληπτών.

Αν και αυτά συμβαίνουν στο Ανώτατο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, η ελληνική νομολογία δείχνει να μην παρακολουθεί τις εξελίξεις και να μην έχει τις ίδιες απόψεις με το Δ.Ε.Ε.

Εκδόθηκε προ ολίγων ημερών η απόφαση του Αρείου Πάγου με αρ. 948/2021 σχετικώς με την συλλογική μας αγωγή κατά της Eurobank. Δυστυχώς η απόφαση αυτή επαναλαμβάνει πλήρως την προγενέστερη απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου αρ. 4/2019 (ατομική υπόθεση) και σε κάποια σημεία εμπλουτίζει την ίδια ακριβώς επιχειρηματολογία. Απορρίπτει τους ισχυρισμούς της αγωγής μας περί παραβίασης του δικαίου του καταναλωτή.

Μάλιστα δεν δέχεται το αίτημά μας για προώθηση προδικαστικού ερωτήματος στο Δ.Ε.Ε. (όπως αναλυτικώς το είχαμε ζητήσει και υποβάλλει). Θεμελιώνει την απόρριψη του αιτήματός μας για προδικαστικό ερώτημα στο Δ.Ε.Ε. στην εκτίμηση ότι το Δ.Ε.Ε. έχει ήδη τοποθετηθεί με τις αποφάσεις του και δεν έχει κάποιο νομικό έρεισμα να στείλει τέτοιο ερώτημα στο Δ.Ε.Ε.

Βέβαια ο δικός μας προβληματισμός είναι, αν ο Άρειος Πάγος δέχεται πως το Δ.Ε.Ε. έχει ήδη τοποθετηθεί και απαντήσει, γιατί δεν λαμβάνει υπόψη του τις τοποθετήσεις και τις απαντήσεις του Δ.Ε.Ε. στις δικές μας υποθέσεις.

Παραμένουμε σταθεροί στην προσπάθεια δικαίωσης των δανειοληπτών και προστασίας των συμφερόντων τους. Η πεποίθηση αυτή βασίζεται στο γεγονός ότι ήδη περιμένουμε την απάντηση του Δ.Ε.Ε. επί των ερωτημάτων που έχει αποστείλει η ΠΠρΑθ 1599/2020 (προδικαστικό ερώτημα στο Δ.Ε.Ε. που προωθήθηκε από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών). Βασίζεται επίσης στο γεγονός ότι έχουμε το δικαίωμα να επαναεισάγουμε το νομικό ζήτημα των δανείων του ελβετικού φράγκου με τις αιτήσεις αναίρεσης κατά των αποφάσεων του ΕφΑθ που αφορούν στην Πειραιώς, την Εθνική και την Alpha Bank.

Δείτε την απόφαση εδώ:

https://drive.google.com/file/d/1hHK1XoywwoIJQ4fNp1Yn_1gseY6NCL95/view?usp=sharing

 

Ποιοι δανειολήπτες δικαιούνται κρατική επιδότηση για 5 χρόνια

 

Για το άρθρο: 

Πατήστε πάνω στις εικόνες, Κάντε δεξί κλικ στο κέρσορα, επιλογή άνοιγμα εικόνας σε νέα καρτέλα, Πατήστε πάνω για μεγέθυνση εικόνας.

Πηγή: Real News

Άνοιξε η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την 1η κατοικία των ευάλωτων νοικοκυριών

Σειρά ρυθμίσεων για τα νοικοκυριά, όπως η ρύθμιση οφειλών, μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, σε έως 240 δόσεις προς το Δημόσιο και έως 420 δόσεις προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, και η επιδότηση δανείων 1ης κατοικίας ευάλωτων νοικοκυριών για 5 έτη, σε όσους ρυθμίσουν τις οφειλές τους

 

Tην ψηφιακή πλατφόρμα για την 1η κατοικία των ευάλωτων νοικοκυριών, ενεργοποίησε την Πέμπτη το Υπουργείο Οικονομικών στο πλαίσιο του νέου Νόμου 4738/2020 για τη ρύθμιση οφειλών και την παροχή 2ης ευκαιρίας.

 

O Νόμος περιέχει σειρά ευνοϊκών ρυθμίσεων για τα νοικοκυριά, όπως:

 

•    η ρύθμιση οφειλών, μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, σε έως 240 δόσεις προς το Δημόσιο και έως 420 δόσεις προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, και

•    η επιδότηση δανείων 1ης κατοικίας ευάλωτων νοικοκυριών για 5 έτη, σε όσους ρυθμίσουν τις οφειλές τους.

 

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα επιτρέπει στους οφειλέτες με ισχυρή οικονομική αδυναμία να λάβουν τη σχετική βεβαίωση ότι όντως αποτελούν ευάλωτα νοικοκυριά. Ακολούθως, μπορούν να επωφεληθούν από τις προστατευτικές πρόνοιες του Νόμου 4738/2020, δηλαδή να διαγράψουν όλες τις οφειλές τους και να λάβουν τη 2η ευκαιρία.

 

Η πλατφόρμα σχεδιάστηκε από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του Υπουργείου Οικονομικών, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών και τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, από την οποία αναπτύχθηκε, υποστηρίζεται διαρκώς και φιλοξενείται στις υποδομές της.

 

Πατήστε εδώ για την ηλεκτρονική διεύθυνση

Δεύτερη ευκαιρία - μια «καθαρή» νέα αρχή;

     Μία από τις πιο «πολυδιαφημισμένες» ρυθμίσεις που εισάγει ο Νέος Πτωχευτικός Νόμος (Ν. 4738/2020) είναι η λεγόμενη «Δεύτερη Ευκαιρία», η δυνατότητα δηλαδή των οφειλετών να απαλλαγούν αυτομάτως από τα χρέη τους («ολική διαγραφή χρεών») μετά την πάροδο τριετίας ή ενός έτους, κατά περίπτωση, από την κήρυξη της πτώχευσης, εισφέροντας βέβαια το σύνολο της περιουσίας τους! Κατ’ αυτό τον τρόπο, σύμφωνα με τον νόμο, θα είναι σε θέση να κάνουν μία νέα «καθαρή» αρχή, συνεχίζοντας μετά από εύλογο χρονικό διάστημα την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, απαλλασσόμενοι από το βάρος παλαιών οφειλών. Ο θεσμός της αυτόματης απαλλαγής, χωρίς δηλαδή να απαιτείται εκ νέου προσφυγή του πτωχού στο δικαστήριο, όπως ίσχυε παλαιότερα, είχε προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήδη από το έτος 2014. Σήμερα εντοπίζεται στις διατάξεις των άρθρων 192 επ. του Ν. 4738/2020. Κατ’ αυτό τον τρόπο, σύμφωνα με τον νόμο, θα είναι σε θέση να κάνουν μία νέα «καθαρή» αρχή, συνεχίζοντας μετά από εύλογο χρονικό διάστημα την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, απαλλασσόμενοι από το βάρος παλαιών οφειλών. Ο θεσμός της αυτόματης απαλλαγής, χωρίς δηλαδή να απαιτείται εκ νέου προσφυγή του πτωχού στο δικαστήριο, όπως ίσχυε παλαιότερα, είχε προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήδη από το έτος 2014. Σήμερα εντοπίζεται στις διατάξεις των άρθρων 192 επ. του Ν. 4738/2020.

 

 Για τη διαγραφή των χρεών του οφειλέτη ο νέος νόμος διακρίνει ανάμεσα σε δύο περιπτώσεις. Ανάλογα με την περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη μεταβάλλεται το χρονικό διάστημα διαγραφής των οφειλών του και οι καταβολές που υποχρεούται να κάνει προς τους πιστωτές του μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας απαλλαγής. Πιο συγκεκριμένα:

 

α) Εάν ο οφειλέτης δεν έχει σημαντική περιουσία τότε η απαλλαγή επέρχεται αυτομάτως 3 έτη μετά την κήρυξη της πτώχευσης. (άρθρο 192 παρ. 1 Ν. 4738/2020). «Σημαντική» θεωρείται η περιουσία που περιλαμβάνει την κύρια κατοικία του οφειλέτη ή/και άλλα πάγια περιουσιακά στοιχεία με αξία τουλάχιστον 100.000 ευρώ που υπερβαίνουν το 10% των συνολικών χρεών του και δεν έχουν αποκτηθεί εντός των τελευταίων δώδεκα (12) μηνών που προηγούνται της υποβολής της αίτησης πτώχευσης. Μέσα στα 3 αυτά χρόνια της περιόδου απαλλαγής, ο πτωχός υποχρεούται να καταβάλει στους πιστωτές μέρος του ετήσιου εισοδήματός του, αφαιρουμένων των φόρων και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσής του, όπως αυτές προσδιορίζονται σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 73 του ν. 4389/2016 (Ά 94) ή που υπερβαίνει το δωδεκαπλάσιο των ακατάσχετων περιουσιακών του στοιχείων. Από την υποχρέωση αυτή εξαιρούνται τα ακατάσχετα ή εξαιρούμενα από το νόμο περιουσιακά στοιχεία και εισοδήματα του οφειλέτη ( π.χ. μισθός, επιδόματα κλπ).

 

β) Εάν ο οφειλέτης έχει σημαντική ακίνητη περιουσία στο όνομά του, δηλαδή, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, ακίνητη περιουσία αξίας τουλάχιστον 100.000 ευρώ που καλύπτει το 10% και άνω των συνολικών οφειλών του, τότε η απαλλαγή του επέρχεται μέσα σε 1 έτος από την κήρυξη της πτώχευσης (άρθρο 192 παρ. 2) και ο ίδιος απαλλάσσεται από την υποχρέωση να καταβάλει μέρος των ετησίων εισοδημάτων του. Κατ’ εξαίρεση, ακόμα κι αν εισφερθεί σημαντική ακίνητη περιουσία, εάν τα ετήσια εισοδήματα του πτωχού υπερβαίνουν το πενταπλάσιο των ευλόγων δαπανών διαβίωσης, το υπερβάλλον αυτό ποσό θα πρέπει να αποδοθεί.

 

Σημειώνεται ότι η απαλλαγή του οφειλέτη είναι δυνατή ακόμα κι αν δεν έχει καθόλου περιουσία στο όνομά του, ούτε και εισοδήματα, μετά την πάροδο τριετίας από την καταχώριση του ονόματός του στο οικείο ηλεκτρονικό μητρώο φερεγγυότητας, καθώς σε αυτή την περίπτωση το σύνολο της περιουσίας του δεν θα επαρκεί για την κάλυψη των εξόδων της πτωχευτικής διαδικασίας (άρθρο 77 παρ. 4, 178 παρ 1).

 

Σε περίπτωση πτώχευσης εταιρείας, μετά την πάροδο 36 μηνών από την υποβολή της αίτησης πτώχευσης ή 24 μηνών από την κήρυξη της πτώχευσης (όποιο από τα δύο προηγηθεί χρονικά), ο νόμιμος εκπρόσωπος απαλλάσσεται από τα εταιρικά χρέη για τα οποία έχει και ατομική ευθύνη εκ του νόμου (δηλαδή φόρους και ασφαλιστικές εισφορές). Η απαλλαγή των προσώπων που εκ του νόμου έχουν αλληλέγγυα ευθύνη λόγω της ιδιότητάς τους ως εκπροσώπων ή διοικούντων νομικών προσώπων αφορά τα χρέη που γεννήθηκαν εντός της ύποπτης περιόδου ή μέχρι τρία έτη πριν την ύποπτη περίοδο. Συνεπώς κατά απώτατο χρονικό διάστημα, εφόσον η ύποπτη περίοδος  ( δηλαδή, το χρονικό διάστημα από την παύση των πληρωμών ως την κήρυξη της πτώχευσης- αρ. 116) δε μπορεί να απέχει περισσότερο από δύο έτη από την κήρυξη της πτώχευσης ( αρ 81 παρ  2), ο ευθυνόμενος αλληλεγγύως με το νομικό πρόσωπο δύναται να απαλλαγεί μόνο για τα χρέη αυτά, κατ’ απώτατο χρονικό όριο μέχρι πριν μία πενταετία από την κήρυξη της πτώχευση ( αρ. 195 παρ 1).

 

Επιπροσθέτως, κατά τις επιταγές του νέου νόμου, είναι δυνατή και η απαλλαγή των μετόχων ή μελών Δ.Σ. ή διευθυνόντων συμβούλων μιας Α.Ε., οι οποίοι ναι μεν δεν είναι οι ίδιοι οφειλέτες αλλά είχαν παράσχει εγγυήσεις σε πιστωτικά ιδρύματα για το δανεισμό της εταιρείας. Αυτή είναι μία μεγάλη διαφοροποίηση του νέου καθεστώτος που ενεργοποιείται, αφού πλέον πτωχεύουν και τα φυσικά πρόσωπα μη έμποροι, άρα και ο μέτοχος μιας ΑΕ ή το μέλος του ΔΣ.

 

Πότε δεν επέρχεται η απαλλαγή;

 

1. Σύμφωνα με το άρθρο 194 παρ. 2 ο οφειλέτης δεν απαλλάσσεται από α) οφειλές που δημιουργήθηκαν μετά την υποβολή της αίτησης πτώχευσης, β) οφειλές από δόλο ή βαρειά αμέλεια που προκάλεσε θάνατο ή σωματική βλάβη προσώπου γ) οφειλές από αδικήματα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομη δραστηριότητα και δ)οφειλές διατροφής. Όπως παρατηρούμε ο νέος νόμος, εν αντιθέσει με τον προϊσχύσαντα, δεν έχει συμπεριλάβει στις εξαιρέσεις του περί απαλλαγής αδικήματα φοροδιαφυγής, εισφοροδιαφυγής, μη καταβολής δεδουλευμένων και έκδοσης ακάλυπτων επιταγών. Ως εκ τούτου, μπορεί να επέλθει απαλλαγή του οφειλέτη και για οφειλές του που προέρχονται από τέτοια αδικήματα. Σε αντίθετη περίπτωση θα οδηγούμασταν, στην πράξη, σε ακύρωση της δεύτερης ευκαιρίας, αφού μεγάλο μέρος των οφειλετών σχετίζεται με την τέλεση των παραπάνω αδικημάτων. Σε κάθε περίπτωση δεν αποτελούν πτωχευτικά χρέη, ώστε να χωρεί δυνατότητα απαλλαγής, όσα χρέη προς το δημόσιο γεννήθηκαν μετά την υποβολή της αίτησης πτώχευσης ( άρθρο 194 παρ 1), αν και σε άλλο σημείο του νόμου, ορίζεται ότι πτωχευτικά χρέη προς το δημόσιο είναι οι απαιτήσεις, που γεννήθηκαν ή ανάγονται σε χρόνο πριν την κήρυξη ( και όχι πριν την υποβολή της αίτησης) της πτώχευσης ( αρ. 96 παρ 2).

 

2. Επιπλέον, η απαλλαγή του οφειλέτη είναι δυνατό να ματαιωθεί και με την άσκηση προσφυγής του πιστωτή στο αρμόδιο πτωχευτικό δικαστήριο. Σε αυτήν την περίπτωση ο προσφεύγων θα πρέπει να αποδείξει ότι η πτώχευση οφείλεται σε δόλιες ενέργειες του οφειλέτη ή ότι ο οφειλέτης δεν επέδειξε καλή πίστη είτε κατά την κήρυξη της πτώχευσης είτε και κατά τη διάρκειά της, ή ότι δεν έχει υπάρξει συνεργάσιμος με τα όργανα της πτώχευσης ή ότι έχει δολίως αποκρύψει εισοδήματα ή περιουσιακά στοιχεία κατά τη διάρκεια της πτωχευτικής διαδικασίας ή ότι εκκρεμεί ποινική δίωξη εναντίον του ή έχει καταδικαστεί για κάποια από τις πράξεις που αναφέρει ο νόμος (κλοπή, απάτη, υπεξαίρεση, καταδολίευση δανειστών κτλ).

 

Η Εκτελεστική Επιτροπή της Τράπεζας της Ελλάδος εξέδωσε πλέον πρόσφατα σχετική απόφαση στην από 09.03.2021 Συνεδρίαση, όπου αναφέρει διάφορους ενδείκτες κακοπιστίας που μπορούν να λαμβάνουν υπόψη τα δικαστήρια για την έκδοση απόφαση περί απαλλαγής ή μη του οφειλέτη. Ειδικότερα, δείκτες κακοπιστίας θα μπορούσαν να είναι: η εξαφάνιση ή απόκρυψη εμπορικών βιβλίων του πτωχού ή η παράλειψη τής κατά τον νόμο σύνταξης των ισολογισμών ή της απογραφής ή κατάρτιση ισολογισμών κατά τρόπο που δυσχεραίνεται η διαπίστωση της κατάστασης της περιουσίας του κτλ. Σχετικές κατευθυντήριες νομολογιακές γραμμές παρείχε και η Ευρωπαϊκή Οδηγία 1023/2019 στην οποία στηρίχθηκε και ο σχεδιασμός του νέου πτωχευτικού νόμου: «Για να διακριβώσουν αν ο επιχειρηματίας επέδειξε ανέντιμη συμπεριφορά, οι δικαστικές ή διοικητικές αρχές μπορούν να λαμβάνουν υπόψη στοιχεία όπως η φύση και το ύψος των χρεών, ο χρόνος δημιουργίας των χρεών, οι προσπάθειες του επιχειρηματία να τα αποπληρώσει και να εκπληρώσει τις νόμιμες υποχρεώσεις του, συμπεριλαμβανομένων των υποχρεώσεών του για τη λήψη αδειών δημοσίας χρήσεως και την ορθή τήρηση λογιστικών στοιχείων, οι τυχόν ενέργειες του επιχειρηματία για να εμποδίσει τους πιστωτές να πετύχουν την ικανοποίηση των απαιτήσεών τους, η εκπλήρωση των καθηκόντων σε περίπτωση αφερεγγυότητας τα οποία υπέχουν οι επιχειρηματίες- μέλη του διοικητικού συμβουλίου εταιρείας, καθώς και η τήρηση της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας περί ανταγωνισμού και της εργατικής νομοθεσίας».

 

Σε γενικές γραμμές θα λέγαμε ότι υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες το δικαστήριο να επικυρώσει την απαλλαγή του πτωχού, όταν η πτώχευσή του οφείλεται σε ραγδαία αλλαγή οικονομικών συνθηκών (οικονομική κρίση), σε εμπορικό ατύχημα το οποίο δεν είναι δυνατόν να αποδοθεί σε δόλια ενέργειά του (π.χ. πυρκαγιά), σε σοβαρά οικογενειακά προβλήματα, όπως π.χ. ασθένειες, εξαιτίας των οποίων υποβλήθηκε σε δαπάνη σημαντικών ποσών που επηρέασαν την εμπορική του δραστηριότητα, καθώς και σε άλλες περιστάσεις οι οποίες ήταν απρόβλεπτες, δεν οφείλονταν σε υπαιτιότητά του και οδήγησαν στην πτώχευση.

 

Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να τονίσουμε μία σημαντική διαφοροποίηση που εισάγει ο νέος νόμος στην περίπτωση που δεν ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις απαλλαγής του οφειλέτη. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 193 παρ. 2, ακόμα κι αν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις απαλλαγής του οφειλέτη, το δικαστήριο θα πρέπει να καταβάλει προσπάθεια αξιολόγησης της συμπεριφοράς του πτωχού, των επιπτώσεων της σε πιστωτές του, και των ωφελειών του από την απαλλαγή, ώστε να επιλεγεί και επιβληθεί μια αρμόζουσα στην περίπτωση, σταθμισμένη ή περιορισμένη κατάσταση απαλλαγής. Δύναται λοιπόν με αιτιολογημένη απόφασή του, να θέσει προθεσμία στον οφειλέτη για την ικανοποίησή των προϋποθέσεων απαλλαγής του, να περιορίσει την απαλλαγή ως προς ορισμένα μόνο χρέη ή να ορίσει εξαιρετικά μεγαλύτερη προθεσμία απαλλαγής (πέραν δηλ. της 3ετίας). Επομένως, ακόμα και όταν διαπιστώνεται ότι η πτώχευση επήλθε λόγω δολίων ενεργειών του οφειλέτη, το δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να περιορίσει –και όχι να αποκλείσει- την απαλλαγή ανάλογα με τη βαρύτητα του πταίσματος του πτωχού.

 

Ιδιαίτερα σημαντική επίσης έννομη συνέπεια, εφόσον γίνει δεκτή η προσφυγή κατά της απαλλαγής του πτωχού είναι ότι καταγγέλλεται η μίσθωση εκ μέρους του συσταθησόμενου Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης, ο οποίος δεν έχει συσταθεί ακόμα, αν και ο νόμος έχει τεθεί σε ισχύ ( σε περίπτωση ευάλωτου πτωχού οφειλέτη, του οποίου η πρώτη κατοικία έχει εκπλειστηριασθεί και εν συνεχεία εκμισθωθεί σε αυτόν για δώδεκα έτη- αρ 221 παρ 2).

 

Συνέπειες απαλλαγής

 

Σύμφωνα με το άρθρο 196 Ν. 4738/2020 η απαλλαγή του οφειλέτη ή του εκπροσώπου του από χρέη, κατά περίπτωση, δεν θίγει με οποιονδήποτε τρόπο τη συνέχιση της διαδικασίας ρευστοποίησης και διανομής των στοιχείων της πτωχευτικής περιουσίας και τα δικαιώματα των πιστωτών επί αυτών, συμπεριλαμβανομένων και των αδήλων εισοδημάτων ή περιουσιακών στοιχείων τα οποία δολίως ή εξ αμελείας αποκρύβησαν στο πλαίσιο της πτωχευτικής διαδικασίας από τον οφειλέτη και των δικαιωμάτων των ενέγγυων πιστωτών επί υπεγγύων στοιχείων του οφειλέτη. Ρητώς διευκρινίζεται ότι η απαλλαγή του οφειλέτη εκ της πρωτοφειλής ή εγγυήσεως δεν επηρεάζει τις απαιτήσεις έναντι των λοιπών συνοφειλετών ή εγγυητών που ενέχονται εκ του νόμου ή δυνάμει δικαιοπραξίας.

 

Συνοψίζοντας, ο νέος νόμος φαίνεται να αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην παροχή μιας «δεύτερης ευκαιρίας» στον πτωχό, καθιστώντας ευχερέστερη την απαλλαγή των οφειλετών, φυσικά, με το βαρύτατο τίμημα της απώλειας της περιουσίας τους. Η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία υιοθέτησης του θεσμού περί απαλλαγής στηρίχθηκε σε οικονομικές μελέτες των αρμοδίων νομοπαρασκευαστικών οργάνων της Ε.Ε., οι οποίες αποκάλυψαν ότι λόγω της αδυναμίας επαναδραστηριοποίησης του πτωχού, οι οικονομίες των κρατών-μελών στερούνταν από έμπειρα μέλη της οικονομικής ζωής του τόπου και άρα από αποτελεσματικές αναπτυξιακές δράσεις. Η ίδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστήριξε αυτή τη θέση σε σχετικό έγγραφό της ως εξής: «Οι επιπτώσεις της πτώχευσης, ιδίως ο κοινωνικός στιγματισμός, οι νομικές συνέπειες και η συνεχιζόμενη αδυναμία αποπληρωμής των χρεών αποτελούν σημαντικά αντικίνητρα για τους επιχειρηματίες που επιθυμούν να συστήσουν επιχείρηση ή να αξιοποιήσουν μια δεύτερη ευκαιρία, έστω και αν τα στοιχεία δείχνουν ότι οι επιχειρηματίες που έχουν πτωχεύσει έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιτύχουν στη δεύτερη απόπειρά τους». Προς την ίδια /κατεύθυνση κινήθηκε και η αιτιολογική έκθεση του νέου νόμου: «Η παροχή δεύτερης ευκαιρίας στους οφειλέτες, πέραν της επιείκειας της έννομης τάξης προς αυτούς, εξυπηρετεί και την εθνική οικονομία, αφενός επειδή διευκολύνει την ανάληψη επιχειρηματικών κινδύνων και αφετέρου επειδή επιτρέπει στα υπερχρεωμένα πρόσωπα να έχουν κίνητρα να εργαστούν και να δημιουργήσουν περιουσία. Όταν δεν υπάρχει δυνατότητα των υπερχρεωμένων προσώπων να απαλλαγούν από τα χρέη τους, αυτά οδηγούνται στην παραοικονομία προς βλάβη του κοινωνικού συνόλου».