3.30.2020

Οι επιλογές που έχουν οι υπερχρεωμένοι δανειολήπτες μετά την αλλαγή της νομοθεσίας

Άρθρο του δικηγόρου Χρήστου Πέτκου - Το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται με την μεταβίβαση των δανείων στα funds, τις προτεινόμενες ρυθμίσεις των τραπεζών και τις αλλαγές στο νόμο Κατσέλη

Γράφει ο Χρήστος Πέτκος, δικηγόρος Αθηνών

Η ψήφιση του Ν.4472/2017 (ΦΕΚ 74/19.05.2017) διαμόρφωσε νέα δεδομένα για τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες, καταρχάς δεν νομοθετήθηκε το δικαίωμα του δανειολήπτη να υποβάλλει πρόταση εξαγοράς του δανείου του προς το πιστωτικό ίδρυμα προτού αυτό καταλήξει στα funds. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες «κόκκινα δάνεια» θα μεταβιβαστούν άμεσα σε εταιρείες διαχείρισης ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων.

Συνεπώς, τα εργαλεία που υπάρχουν σήμερα για τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες είναι ο Νόμος Κατσέλη με το νέο πλαίσιο που ψηφίστηκε τον Αύγουστο του 2015 και ισχύει μέχρι το τέλος του 2018. Με το νόμο αυτό οι δανειολήπτες μπορούν να διασώσουν την πρώτη κατοικία τους εντάσσοντας οποιοδήποτε δάνειο.

Επίσης ισχύει ο «Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων» ο οποίος ψηφίστηκε με τον Ν.4469/2017 (ΦΕΚ 62/03.05.2017) που επιδιώκει πλέον τον συντονισμό όλων των πιστωτών της επιχείρησης, συμπεριλαμβανομένων του Δημοσίου και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης. Η εφαρμογή του νόμου ξεκινά σε 3 μήνες ενώ δικαίωμα υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό έχει κάθε επιχείρηση που μέχρι τα τέλη του 2016 είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 20.000 ευρώ με καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών ή οφειλή που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016. Eφόσον το 60% των πιστωτών συμφωνήσει σε μια λύση, όλοι οι εμπλεκόμενοι υπογράφουν και η διαδικασία τελειώνει και είναι δεσμευτική για όλους.

Ειδικά για το Δημόσιο για πρώτη φορά αναφέρεται ότι οι δόσεις μπορούν να φτάσουν τις 120, ενώ μας λέει ο Νόμος ότι μπορεί να κουρευτεί και το αρχικό κεφάλαιο του δανείου και η βασική οφειλή.

Τέλος με το Ν.4224/2013 ισχύει ο Κώδικας Δεοντολογίας των Τραπεζών που αφορά μόνο οφειλές που παρουσιάζουν καθυστέρηση και όχι οφειλές που έχουν καταγγελθεί οι οποίες δεν υπάγονται. Έχει εφαρμογή για οφειλές τόσο ιδιωτών, όσο και επιχειρήσεων. Ο δανειολήπτης συμπληρώνει «Τυποποιημένη Κατάσταση Οικονομικής Πληροφόρησης» όπου προτείνει ένα σχέδιο αποπληρωμής του οφειλών του προς το πιστωτικό ίδρυμα, με αυτόν τον τρόπο ο δανειολήπτης χαρακτηρίζεται συνεργάσιμος.

Eπιπροσθέτως, οι δανειολήπτες που έχουν στη κατοχή τους μη εξυπηρετούμενα δάνεια με εμπράγματη εξασφάλιση μπορούν να κάνουν χρήση των ρυθμίσεων των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Η πρώτη λύση αφορά την εθελοντική παράδοση του ακινήτου και απαιτεί τη συναίνεση του δανειολήπτη. Στην περίπτωση που το δάνειο δεν εξυπηρετείται για πάνω από δύο χρόνια και το εισόδημα του δανειολήπτη δεν ανταποκρίνεται στη διατήρηση του δανείου, τότε οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης θα του προτείνουν να παραδώσει εθελοντικά στην τράπεζα το ακίνητο, προκειμένου να απαλλαγεί από το δάνειο. Στην περίπτωση που αρνηθεί, θα προχωρούν σε πλειστηριασμό.

Η δεύτερη λύση ονομάζεται «short-sale» και ο δανειολήπτης δίνει στην τράπεζα το δικαίωμα να προχωρήσει σε πώληση του σπιτιού. Για όσο χρονικό διάστημα θα πληρώνει μία μικρή δόση/ενοίκιο και εφόσον βρεθεί αγοραστής, ο δανειολήπτης απαλλάσσεται από το δάνειο, ενώ διατηρεί πάντα το δικαίωμα να το αγοράσει ο ίδιος και το υπόλοιπο του δανείου (εφόσον η τιμή είναι μικρότερη) να διαγραφεί.

Η τρίτη λύση να γίνεται διαχωρισμός του δανείου (split) σε δύο ισόποσα μέρη. Το 50% θα αποπληρώνεται, με δυνατότητα επιμήκυνσης και μείωσης της δόσης, και το υπόλοιπο 50% θα «παγώνει» ακόμη και για 20 χρόνια! Το «παγωμένο» κομμάτι δεν θα τοκίζεται και θα μπορεί να «κουρευτεί» εφόσον η οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη δεν βελτιωθεί.

Όσον αφορά τους δανειολήπτες σε Ελβετικό φράγκο υπάρχει δυνατότητα επιμήκυνσης της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου και μείωση της δόσης για 1 έως 3 χρόνια ,ενώ δεν θα γίνεται καμία παρέμβαση («κούρεμα») στο κεφάλαιο του δανείου.

Τέλος, με το πολυνομοσχέδιο οριστικοποιήθηκε η έναρξη τον Αύγουστο των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών ακινήτων και εξειδικεύτηκε η διαδικασία διενέργειας του λ.χ τι θα ισχύσει σε περίπτωση πολλαπλών ηλεκτρονικών κατασχέσεων.